Günümüzde teknolojinin hızlı gelişmesiyle evlerimize kadar giren bilgisayarlar, ne yazık ki ülkemizde sanıldığı kadar yaygınlaşamadı. Yine de MEB’in katkılarıyla en ücra köşelerdeki okullara kadar laboratuar kavramı bugün girmiş durumda. Hayatında hiç bilgisayar görmemiş bir kişi okulda bu sebeple teknolojiyle tanışmış oldu. Onun karşılaştığı bu bilgisayar onun için keşfedilmemiş bir dünya, internet ise hayal bile edemeyeceği bir sanal alemdi.
Bilgisayarlar; eğitim çağındaki insanların niteliğini olumlu yönde arttıracak ve etkileyecek, öğrencilerin derslerde dikkatini arttıracak, daha verimli öğrenmeye yardımcı olacak, yaratıcılığı ve başarıyı arttıran ve dersleri ilginç yapan araçlardır. BDE (Bilgisayar Destekli Eğitim) denildiğinde ise “bilgisayar teknolojisinin eğitimde kullanılması” anlaşılmaktadır. BDE yöntemsel bazda incelendiğinde temel olarak 4 çeşit olarak uygulanabilir.
1. Laboratuar yöntemi
Eğitimde bilgisayar teknolojisini kullanmanın en basit ve klasik yöntemi bir eğitim kurumuna laboratuar kurmaktır. Bu yöntemin asıl amacı hedef kitleye bilgisayar okur-yazarlığı kazandırmak ve dersleri laboratuar ortamında mümkün olduğunca interaktif olarak sunmaktır. Laboratuarın kurulduğu eğitim kurumunda öğrenci sayısı laboratuarda bulunan bilgisayar sayısından fazla olduğundan, öğrenciler dönüşümlü olarak bilgisayarlardan yararlanabilmektedir. Dolayısıyla; bu yöntemde öğrenci bilgisayar ile fazla çalışma imkanı bulamamaktadır.
2. Her sınıfa PC yöntemi
Bu yöntemde; her eğitim sınıfına birer adet bilgisayar, sunum cihazı ve gerekli çevre birimleri kurulur. Ayrıca okul bir network ortamı ile bütünleştirilir. Böylece her ders teknolojiyle bütünleştirilmiş olur. Bu yöntemde amaç; öğrencilere bilgisayar okur-yazarlığı vermek değil, her dersi bilgisayar teknolojisiyle bütünleştirerek öğrenmenin kalitesini arttırmaktır. Eğitici dersine girmeden önce derse ilgili konuda gerekli materyalleri bilgisayar ortamında hazırlar ve bilgisayar sistemini kullanarak öğrencilerine aktarır. Böylece öğrenci her dersi görerek öğrenmiş olur.
3. Kişisel PC yöntemi
Bu yöntemde; her öğrencinin ve öğretmenin taşınabilir bir bilgisayarı vardır. Ayrıca eğitim ortamı bir ağ ortamına sahiptir. Öğrenci tüm ders materyallerini, ödevlerini ve ders hazırlıklarını kişisel bilgisayarında yapar. Eğitim ortamına geldiğinde öğrenci kişisel bilgisayarını okulun ağ yapısına entegre eder ve derse katılır. Eğitici ise ders ile ilgili tüm hazırlıklarını kendi kişisel bilgisayarında yapar ve derse girdiğinde kendi kişisel bilgisayarını okulun ağ ortamına entegre eder ve dersini anlatır. Eğitici ve öğrenci arasındaki tüm haberleşme elektronik ortamda yapılır. Ayrıca bu yöntemle eğitici ve öğrenciler evlerinden video konferans yoluyla ders yapabilirler. Bu yöntem diğer yöntemlere göre en ideali, ancak en pahalısıdır.
4. Internet yoluyla eğitim yöntemi:
Bu yöntem senkron ve asenkron olarak iki biçimde gerçekleştirilebilir. Senkron yöntemde; eğitici ve öğrenciler, gerçek zamanlı olarak video konferans, chat gibi uygulamalarla günün belirli saatlerinde mekandan bağımsız olarak bir sınıf ortamındaymış gibi eğitimi gerçekleştirirler. Asenkron yöntemde; dersin içeriği internet ortamına aktarılır. Öğrenciler zamandan ve mekandan bağımsız olarak internet sitesine bağlanarak eğitimlerini gerçekleştirirler. Bu yöntem açık öğretim programları için kullanılabilir.
Açıklanan bu dört yöntemle bilgisayar teknolojisi öğrencilerin karşısına getirilebilir. Bu yöntem veya yöntemlerin hangilerinin seçilmesi durumu ülkenin ekonomik durumuna ve sosyal yapısına bağlıdır. Ayrıca; hangi yöntem veya yöntemlerin seçilmesi durumu, bizim gibi bu tip yatırımları dış destekle gerçekleştiren ülkelerin önemle durması gereken bir husustur. Ayrıca seçilen yöntem ve yöntemlerin uygulanabilirlik oranları iyi incelenmeli ve hedeflenen amaçlara ulaşılıp ulaşılmadığı araştırmalıdır.
Bilgisayar destekli eğitimin uygulanacağı hedef kitlenin bilgisayar okur-yazar düzeyi, öğrencinin öğrenmesine olan etkisi iyi derecede incelenmelidir. Eğiticinin eğitimi de bu araştırmaya paralel yapılmalı ve eğiticinin eğitimine gerekli önem verilmelidir.
Bilgisayar destekli eğitimin uygulanacağı eğitim kurumlarının ders müfredatları incelenmeli ve BDE kapsamında geliştirilmelidir. Ayrıca BDE sistemlerinin öğretim amaçlarına uygun öğretim dilinde yazılmış yazılım ve yeterli donanımlarla desteklenmesi, bilgisayar sayılarının eğitici ve öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde tutulması, yatırımların devamlı çalışır vaziyette tutulması için gerekli bakım-onarım yatırımlarının hesaplanıp yaptırılması ve her ders için gerekli kullanıcı el kitaplarının hazırlanması gerekir.
Unutulmamalıdır ki: eğitimde bilgisayar kullanmak, eğitici ve öğrencilerin bilgisayar okur-yazarlığını arttırmak değil, eğitim ve bilgisayar teknolojisini yoğrularak bütünleştirilmesi işlemidir. Yine unutulmamalıdır ki: BDE yatırımları yapıldıktan sonra teknolojinin hızla gelişiminden dolayı hızla teknolojinin gerisinde kalacağından, bu yatırımların mümkün olduğunca aktif bir şekilde kullanılması çok önemlidir.
Yazar:M. Sc. RecepTÜRKOĞLU / Elektronik- Bilgisayar Eğitim Uzmanı (recep.turkoglu@tbd.org.tr)
Kaynak: Türkiye Bilişim Derneği