MAL BİLDİRİMİNDE BULUNULMASI
MAL
BİLDİRİMİNDE BULUNULMASI, RÜŞVET VE
YOLSUZLUKLARLA MÜCADELE KANUNU
Kanun
Numarası : 3628
Kabul
Tarihi : 19/4/1990
Yayımlandığı
R.Gazete : Tarih : 4/5/1990 Sayı : 20508
Yayımlandığı
Düstur : Tertip : 5 Cilt : 29 Sayfa : 95
*
* *
Bu Kanun ile ilgili olarak
Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren
yönetmelik için,
"Yönetmelikler Külliyatı" nın kanunlara göre
düzenlenen nümerik
fihristine bakınız.
*
* *
BİRİNCİ
BÖLÜM
Genel
Hükümler
Amaç
Madde 1 – Bu Kanunun amacı, rüşvet ve yolsuzluklarla
mücadele cümlesinden olarak; bu Kanunda sayılanların mal bildiriminde
bulunmalarını, bildirimlerin yenilenmesini, mal edilmelerin denetimiyle, haksız
mal edinme veya gerçeğe aykırı bildirimde bulunma halinde uygulanacak hükümleri,
bu Kanunda belirlenen suçlarla bazı suçlardan dolayı kamu görevlileri ve suç
ortakları hakkında takip ve muhakeme usulünü düzenlemektir.
Mal bildiriminde bulunacaklar
Madde 2 – a) Her tür seçimle iş başına gelen kamu
görevlileri ve dışardan atanan Bakanlar Kurulu üyeleri, (Muhtarlar ve ihtiyar
heyeti üyeleri hariç)
b) Noterler,
c) Türk Hava Kurumunun genel yönetim ve merkez denetleme kurulu
üyeleri ile genel merkez teşkilatında ve Türk Kuşu Genel Müdürlüğünde, Türkiye
Kızılay Derneğinin merkez kurullarında ve Genel Müdürlük teşkilatında görev
alanlar ve bunların şube başkanları,
d) Genel ve katma bütçeli daireler, il özel idareleri, belediyeler
ve bunlara bağlı kuruluş veya alt kuruluşlarda, kamu iktisadi teşebbüsleri
(İktisadi devlet teşekkülleri ve kamu iktisadi kuruluşları) ile bunlara bağlı
müessese, bağlı ortaklık ve işletmelerde, özel kanunlarla veya özel kanunların
verdiği yetkiye dayanılarak kurulan ve kamu hizmeti gören kurum ve kuruluşlar
ile bunların alt kuruluşlarında veya komisyonlarında aylık, ücret ve ödenek
almak suretiyle kamu hizmeti gören memurları, işçi niteliği taşımayan diğer kamu
görevlileri ile yönetim ve denetim kurulu üyeleri,
e) (Mülga: 24/6/1995 - KHK - 557/21 md.)
f) Siyasi parti genel başkanları, vakıfların idare organlarında
görev alanlar, kooperatiflerin ve birliklerinin başkanları, yönetim kurulun
üyeleri ve genel müdürleri, yeminli mali müşavirler, kamu yararına sayılan
dernek yönetici ve deneticileri,
g) Gazete sahibi gerçek kişiler ile, gazete sahibi şirketlerin
yönetim ve denetim kurulu üyeleri, sorumlu müdürleri, başyazarları ve fıkra
yazarları,
Mal bildiriminde bulunmak zorundadırlar.
Özel Kanunlarına göre mal bildiriminde bulunmak zorunda olanlar da
bu Kanun hükümlerine tabidir.
Hediye
Madde 3 – Yukarıdaki maddede sayılan kamu görevlileri,
milletlerarası protokol, mücamele veya nezaket kaideleri uyarınca veya diğer
herhangi bir sebeple, yabancı devletlerden, milletlerarası kuruluşlardan, sair
milletlerarası hukuk tüzelkişiliklerinden, Türk uyruğunda olmayan herhangi bir
özel veya tüzelkişi veya kuruluştan; aldıkları tarihteki değeri on aylık net
asgari ücret toplamını aşan hediye veya hibe niteliğindeki eşyayı aldıkları
tarihten itibaren bir ay içinde kendi kurumlarına teslim etmek zorundadırlar.
Ancak, yabancı devlet adamları ve milletlerarası kuruluş temsilcileri tarafından
verilen imzalı hatıra fotoğraflarının çerçeveleri bu madde hükümlerine dahil
değildir.
Hediyelerin bedellerinin tespiti çıkarılacak yönetmeliğe göre
Maliye ve Gümrük Bakanlığınca yapılır.
Haksız mal edinme
Madde 4 – Kanuna veya genel ahlaka uygun olarak sağlandığı
ispat edilmeyen mallar veya ilgilinin sosyal yaşantısı bakımından geliriyle
uygun olduğu kabul edilemeyecek harcamalar şeklinde ortaya çıkan artışlar, bu
Kanunun uygulanmasında haksız mal edinme sayılır.
İKİNCİ
BÖLÜM
Mal
Bildirimleri
Bildirimlerin konusu
Madde 5 – Bu Kanun kapsamına giren görevlilerin kendilerine,
eşlerine ve velayetleri altındaki çocuklarına ait bulunan taşınmaz malları ile
görevliye yapılan aylık net ödemenin, ödeme yapılmayan görevlilerin ise, 1 inci
derece Devlet Memurlarına yapılan aylık net ödemenin beş katından fazla
tutarındaki her biri için ayrı olmak üzere, para, hisse senetleri ve tahviller
ile altın, mücevher ve diğer taşınır malları, hakları, alacakları ve
gelirleriyle bunların kaynakları, borçları ve sebepleri mal bildiriminin
konusunu teşkil eder.
Bildirimin zamanı
Madde 6 – Mal Bildirimlerinin;
a) Bu Kanun kapsamındaki göreve atanmada, göreve giriş için gerekli
belgelerle,
b) Bakanlar Kurulu üyeliğine atanmalarda, atamayı izleyen bir ay
içinde,
c) Seçimle gelinen görevlerde seçimin kesinleşmesi tarihini izleyen
iki ay içinde,
d) Mal varlığında önemli bir değişiklik olduğunda bir ay içinde,
e) Yönetim ve denetim kurulu üyelikleri ile komisyon üyeliklerine
seçim ve atamalarda göreve başlama tarihini izleyen bir ay içinde,
f) Görevin sona ermesi halinde, ayrılma tarihini izleyen bir ay
içinde,
g) Gazete sahibi gerçek kişiler ile, gazete sahibi şirketlerin
yönetim ve denetim kurulu üyeleri faaliyete geçme tarihini, sorumlu müdürleri,
başyazarları ve fıkra yazarları bu işe veya görevlerine başlama tarihini izleyen
bir ay içinde,
Verilmesi zorunludur.
(a) Bendinde yazılı bildirim verilmedikçe göreve atama yapılamaz.
Bildirimin yenilenmesi
Madde 7 – Bu Kanun kapsamındaki görevlere devam edenler,
sonu (0) ve (5) ile biten yılların en geç şubat ayı sonuna kadar bildirimlerini
yenilerler.Yeni bildirimler yetkili merci tarafından daha önceki bildirimler ile
karşılaştırılırlar.
Bildirimlerin verileceği merciler
Madde 8 – Bildirimlerin verileceği merciler şunlardır:
a) Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Bakanlar Kurulu Üyeleri için
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı,
b) Kamu kurum ve kuruluşlarında görevli personel için özlük
işleriyle ilgili sicil ve belge raporlarının bulunduğu makam veya merci,
c) Kurum, teşebbüs, teşekkül ve kuruluşların Genel Müdürleri,
yönetim ve denetim kurulu için ilgili Bakanlık,
d) Yüksek mahkemelerin daire başkan ve üyeleri için mahkemenin
başkanı,
e) Noterler için Adalet Bakanlığı,
f) Diğer kurum ve kuruluşların memur ve hizmetlileri için atamaya
yetkili makam veya merci,
g) Türk Hava Kurumu ile Türkiye Kızılay Derneğinde görev alanlar
için kurum ve dernek genel başkanlığı,
h) (Mülga: 24/6/1995 - KHK - 557/21 md.)
i) Görevlerinden ayrılanlar için bu görevlerinde iken
bildirimlerinin vermeleri gereken makam veya merci,
j) Siyasi parti genel başkanları için Yargıtay Cumhuriyet
Başsavcılığı,
k) Kooperatifler ve birliklerin başkanları, yönetim kurulu üyeleri
ve genel müdürleri için kooperatiflerin ve birliklerin denetimlerinin yapıldığı
kuruluşlar,
l) Yeminli mali müşavirler için Maliye ve Gümrük Bakanlığı,
m) Türk Hava Kurumunun, Türkiye Kızılay Derneğinin ve Kamu yararına
sayılan derneklerin genel yönetim ve merkez denetleme kurulu üyeleri için
İçişleri Bakanlığı, bunların şube başkanları için bulundukları İl Valilikleri,
n) İl Genel Meclisi Üyeleri için Valiler, Belediye Meclis Üyeleri
için Belediye Başkanları, Belediye Başkanları için İçişleri Bakanlığı,
o) Mal bildirimi verecek son merciler için, kendi kuruluşlarının
özlük işleri ile ilgili makam veya merci,
p) Gazete sahibi gerçek kişiler
ile, gazete sahibi şirketlerin yönetim ve denetim kurulu üyeleri, sorumlu
müdürleri, başyazarları ve fıkra yazarları bulundukları yer en büyük mülki
amirliği,
r) Vakıfların idare organlarında görev alanlar için Vakıflar Genel
Müdürlüğü,
Görevleri sebebiyle birden fazla mal bildiriminde bulunması
gerekenler asli görevlerinden dolayı bir tek mal bildiriminde bulunurlar.
Bildirimlerin gizliliği
Madde 9 – Mal bildirimleri, özel kanunlardaki hükümler saklı
kalmak kaydıyla bildirimde bulunanın özel dosyasında saklanır. Bildirimlerin
içeriği hakkında, 20 nci madde hükmü dışında hiçbir şekilde açıklama yapılamaz
ve bilgi verilemez. Ayrıca mal bildirimlerindeki bilgiler ve kayıtlar esas
alınarak içeriği hakkında yayında bulunulamaz.
(Ek fıkra: 25/5/2004-5176/8 md.)
Ancak, Kamu Görevlileri Etik Kurulu mal bildirimlerini gerektiğinde inceleme
yetkisine sahiptir. Mal bildirimlerindeki bilgilerin doğruluğunun kontrolü
amacıyla ilgili kişi ve kuruluşlar (bankalar ve özel finans kurumları dahil)
talep edilen bilgileri en geç otuz gün içinde Kurula vermekle yükümlüdürler.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Ceza
Hükümleri
Madde 10 – 6 ncı maddede belirtilen sürelerde mal
bildiriminde bulunmayana bildirimlerin verileceği mercilerce ihtarda bulunulur.
İhtarın kendisine tebliğinden itibaren otuz gün içinde mazeretsiz olarak
bildirimde bulunmayana üç aya kadar hapis cezası verilir.
Soruşturma ile ilgili olarak verilen süre zarfında mal bildiriminde
bulunmayana üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir.
Gerçeğe aykırı açıklama
Madde 11 – Mal bildiriminin muhtevası hakkında 9 uncu
maddeye aykırı davranan üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Bu fiilin basın yoluyla işlenmesi halinde verilecek ceza yarı
oranında artırılır.
Gerçeğe aykırı bildirimde bulunma
Madde 12 – Kanunen daha ağır bir cezayı gerektirmediği
takdirde gerçeğe aykırı bildirimde bulunana altı aydan üç yıla kadar hapis
cezası verilir.
Haksız mal edinme, mal kaçırma veya gizleme
Madde 13 – Kanunun daha ağır bir cezayı gerektirmediği
takdirde haksız mal edinene üç yıldan beş yıla kadar hapis ve beş milyon liradan
on milyon liraya kadar ağır para cezası verilir.
Haksız edinilen malı kaçıran veya gizleyene de aynı ceza verilir.
Zoralım
Madde 14 – Haksız edinilmiş olan malların zoralımına
hükmolunur. Bu malların elde edilememesi veya bir malın tümünün haksız mal
edinme konusu teşkil etmemesi sebepleri ile zoralımın mümkün olmadığı hallerde
haksız edinilen değere eşit bedelinin hazineye ödenmesine karar verilir. Bu
bedel, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Hükümlerine göre tahsil
olunur.
Kamu hizmetlerinden yasaklanma
Madde 15 – Bu Kanunun 11 ve 12 nci maddeler hükümleri ile
cezalandırılanlara ceza süresi kadar; 13 üncü madde hükmüne göre
cezalandırılanlara müebbeten kamu hizmetlerinden yasaklanma cezası hükmolunur.
Tecil, paraya çevirme ve ön ödeme yasağı
Madde 16 – Bu bölümde yazılı olan cezalar 10 uncu maddenin
birinci fıkrası hariç tecil edilemez, şahsi hürriyeti bağlayıcı olanlar para
veya tedbire çevrilemez, failleri hakkında Türk Ceza Kanununun 119 uncu maddesi
hükümleri uygulanamaz.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Bu
Kanunda Yazılı Suçlar ile Bazı Suçlardan Dolayı Soruşturma Usulü
Soruşturma
Madde 17 – (Değişik birinci fıkra: 12/12/2003-5020/12 md.)
Bu Kanunda ve 18.6.1999 tarihli ve 4389 sayılı Bankalar Kanununda yazılı
suçlarla, irtikâp, rüşvet, basit ve nitelikli zimmet, görev sırasında veya
görevinden dolayı kaçakçılık, resmî ihale ve alım ve satımlara fesat
karıştırma, Devlet sırlarının açıklanması veya açıklanmasına sebebiyet verme
suçlarından veya bu suçlara iştirak etmekten sanık olanlar hakkında 2.12.1999
tarihli ve 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması
Hakkında Kanun hükümleri uygulanmaz.
Yukarıdaki fıkra hükmü müsteşarlar, valiler ve kaymakamlar hakkında
uygulanamaz.
Görevleri veya sıfatları sebebi ile özel soruşturma ve kovuşturma
usulüne tabi olan sanıklarla ilgili kanun hükümleri saklıdır.
Suçun ihbarı
Madde 18 – Yukarıdaki maddede yazılı suçlara ilişkin
ihbarlar doğrudan Cumhuriyet Başsavcılıklarına yapılır. İhbar üzerine derhal bir
ihbar tutanağı düzenlenir ve bir örneği muhbire verilir. Acele ve gecikmesinde
sakınca umulan hallerde tutanak düzenlenmesi sonraya bırakılabilir. Muhbirlerin
kimlikleri, rızaları olmadıkça açıklanmaz. İhbar asılsız çıktığında aleyhine
takibat yapılanın istemi üzerine muhbirin kimliği açıklanır.
(Ek fıkra: 12/12/2003-5020/13
md.) Yukarıdaki fıkraya göre yapılan ihbar veya takipsizlik kararı ve
iddianame Cumhuriyet başsavcılığınca, Maliye Bakanlığı Baş Hukuk Müşavirliği ve
Muhakemat Genel Müdürlüğü ile varsa diğer ilgili kamu kurum veya kuruluşlarına
bildirilir. Hazine avukatının yazılı başvuruda bulunması hâlinde Maliye
Bakanlığı, başvuru tarihinde müdahil sıfatını kazanır.
Bu suçlardan dolayı müfettiş ve muhakkikler de soruşturma
neticesinde delil veya emare elde ettikleri takdirde, işi yetkili ve görevli
Cumhuriyet Başsavcılığına ihbar ve evrakı tevdi ederler. Cumhuriyet Başsavcılığı
müfettiş ve muhakkikler tarafından kendisine tevdiine lüzum görülmediği halde
dahi evrakın taalluk ettiği iş hakkında soruşturma yapmak üzere gerekçe
göstererek evrakı ait olduğu merciden isteyebilir.
17 nci maddede yazılı suçlardan dolayı delil veya emare elde eden
müfettiş ve muhakkikler durumu yetkili ve görevli Cumhuriyet Başsavcılığına
ihbar ve evrakı tevdi etmedikleri takdirde bunlar hakkında da yapılacak
takibattan dolayı Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkat Hükümleri
uygulanmaz.
İhbar konusu müsnet suç hakkında dava açılıncaya kadar bilgi vermek
ve yayın yapmak yasaktır.
Soruşturma usulü
Madde 19 – Cumhuriyet Savcısı 17 nci maddede yazılı suçların
işlendiğini öğrendiğinde sanıklar hakkında doğrudan doğruya ve bizzat
soruşturmaya başlamakla beraber durumu atamaya yetkili amirine veya 8 inci
maddede sayılan mercilere bildirir.
Cumhuriyet Savcısı soruşturmaya başladığında ihbarı doğrulayan
emareler bulduğu takdirde sanıktan, haksız edinilen malın kaçırıldığı yolunda
delil ve emare elde edildiği takdirde sanığın ikinci dereceye kadar kan ve sıhri
hısımları ile gelini ve damadından mal bildiriminde bulunmalarını ister. Bu
istemin sanığa ve diğer ilgililere ulaştığı tarihten itibaren yedi gün içinde
Cumhuriyet Savcısına mal bildiriminin verilmesi zorunludur. Soruşturmanın
müfettiş veya muhakkik tarafından yapılması halinde müfettiş veya muhakkik de
sanıktan ve yukarıda sayılan ilgililerden mal bildirimi isteminde bulunurlar. Bu
istemin sanık ve ilgililere ulaştığı tarihten itibaren yedi gün içinde müfettiş
veya muhakkike mal bildiriminin verilmesi keza zorunludur.
Cumhuriyet Savcısı, kamu davası açılmadan önce haksız edinildiği
yolunda delil veya emare elde edilen para veya mal ile ilgili tedbirin
alınmasını görevli mahkemeden veya para veya malın bulunduğu yer hukuk
mahkemesinden isteyebilir.
Bilgi verme zorunluluğu
Madde 20 – (Değişik: 12/12/2003-5020/14 md.)
Özel kanunlarında aksine bir hüküm bulunsa bile ilgili gerçek veya
tüzel kişiler veya kamu kurum ve kuruluşları; bu Kanuna göre takip, soruşturma
ve kovuşturmaya yetkili kişi, Maliye Bakanlığı Baş Hukuk Müşavirliği ve
Muhakemat Genel Müdürlüğü veya temsilcisi ve bu Kanundaki diğer mercilerce
istenen bilgileri gecikmeksizin makul sürede eksiksiz vermek zorundadır. Aksine
davranan kişiler hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir. Bu
ceza, para cezasına veya tedbirlerden birine çevrilemez ve ertelenemez.
Asker kişilerin soruşturması
Madde
21 –
Bu Kanunda
yazılı suçların asker kişiler tarafından işlenmesi halinde soruşturmaları askeri
savcılar tarafından bu Kanun hükümlerine göre yürütülür.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Çeşitli
Hükümler
Yönetmelik
Madde 22 – Mal bildiriminin şekli, düzenleniş biçimi,
sayısı, neleri kapsayacağı ve merciine nasıl ulaştırılacağı hususları ile
Kanunun uygulanması bakımından gerekli görülecek diğer konular, Kanunun yayımını
izleyen altı ay içinde Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle
düzenlenir ve bu yönetmelik Resmi Gazete'de yayımlanır.
Kaldırılan hükümler
Madde 23 – 9 Ağustos 1983 tarih ve 2871 sayılı Kamu
Görevlileri ile ilgili Mal Bildirimi Kanunu ile bu Kanunun yürürlükten
kaldırdığı Kanunlar ve 15.5.1930 tarih ve 1609 sayılı Bazı Cürümlerden Dolayı
Memurlar ve Şerikleri Hakkında Takip ve Muhakeme Usulüne Dair Kanun yürürlükten
kaldırılmıştır.
Geçici Madde 1 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip
eden bir ay içinde 2 nci maddede sayılanlar mal bildiriminde bulunurlar.
Mal bildiriminde bulunmayan veya gerçeğe aykırı beyanda bulunanlar
hakkında üçüncü bölümdeki ceza hükümleri uygulanır.
Geçici Madde 2 – Bu Kanunun 2 nci maddesinde sayılanlardan
22 nci maddeye müsteniden çıkartılacak yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihe
kadar 9 Ağustos 1983 tarih ve 2871 sayılı Kanuna göre hazırlanan beyannamenin
alınmasına devam olunur.
Geçici Madde 3 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce
bu Kanunla kapsama yeni alınan suçlardan dolayı, Memurin Muhakematı Hakkında
Kanunu Muvakkat Hükümlerine göre, kesinleşmiş lüzumu muhakeme veya meni muhakeme
kararları hariç, yapılan tahkikat evrakı derhal ilgili Cumhuriyet
Başsavcılıklarına gereği için tevdi olunur.
Yürürlük
Madde 24 – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 25 – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
3628 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE
Kanun
Yürürlüğe
No. Farklı tarihte yürürlüğe giren
maddeler giriş tarihi
KHK-557
– 27/6/1995
5020
– 26/12/2003
5176
9 8/6/2004
|