YARDIM TOPLAMA KANUNU
YARDIM
TOPLAMA KANUNU
Kanun
Numarası : 2860
Kabul
Tarihi : 23/6/1983
Yayımlandığı
R.Gazete : Tarih : 25/6/1983 Sayı : 18088
Yayımlandığı
Düstur : Tertip : 5 Cilt : 22 Sayfa : 438
Bu Kanunun yürürlükte olmayan hükümleri için
bakınız
"Yürürlükteki Bazı Kanunların Mülga Hükümleri
Külliyatı"
Cilt: 2 Sayfa: 1229
BİRİNCİ
BÖLÜM
Genel
Hükümler
Amaç:
Madde 1 – Bu Kanunun amacı; yardım toplamaya yetkili kişi ve
kuruluşları ve bunların hangi amaçla yardım toplayabileceklerini belirlemek,
yardımın toplanmasına, kullanılmasına ve denetlenmesine ilişkin usul ve esasları
düzenlemektir.
Kapsam:
Madde 2 – Bu Kanun; yardım toplamaya yetkili kişi ve
kuruluşların, amaçlarına ve kamu yararına uygun olarak, yardım toplama
faaliyetlerine ait esasları kapsar.
Türk Silahlı Kuvvetlerinin kendi bünyesi içerisindeki yardım
toplama faaliyetleri ile dernekler, sendikalar ve bunların üst kuruluşlarına,
spor kulüplerine, mesleki kuruluşlara ve bağış kabulüne yetkili vakıflara kendi
statülerine göre üyeleri ve diğer kişiler tarafından yapılacak bağış ve
yardımlarla bunların öz kaynaklarından sağlayacakları gelirler, bu Kanunun
kapsamı dışındadır.
Yardım toplayabilecek olanlar:
Madde 3 – Kamu yararına uygun olarak, amaçlarını
gerçekleştirmek, muhtaç kişilere yardım sağlamak ve kamu hizmetlerinden bir veya
birkaçını gerçekleştirmek veya destek olmak üzere gerçek kişiler, dernekler,
kurumlar, vakıflar, spor kulüpleri, gazete ve dergiler yardım toplayabilirler.
Yardımın isteğe bağlı olması:
Madde 4 – Yardım isteğe bağlıdır. Kişi ve kuruluşlar
yardımda bulunmaya zorlanamaz.
Yardım toplama şekilleri:
Madde 5 – Bu Kanuna göre; makbuzla, belirli yerlere kutu
koyarak, bankalarda hesap açtırarak, yardım pulu çıkararak, eşya piyangosu
düzenleyerek, kültürel gösteriler ve sergiler yoluyla, spor gösterileri, gezi ve
eğlenceler düzenlemek veya bilgileri otomatik ya da elektronik olarak işleme
tâbi tutmuş sistemler kullanmak suretiyle yardım toplanabilir.(1)
____________________
(1) Bu fıkrada yer alan “veya bilgileri
otomatik ya da elektronik olarak işleme tâbi tutmuş sistemler kullanmak”
ibaresi, 4/11/2004 tarihli ve 5253 sayılı Kanunun 38 inci maddesiyle eklenmiş ve
metne işlenmiştir.
Yardım toplama faaliyetlerinde, yardım toplama şekillerinden bir
veya birkaçı kullanılabilir.
Yardım toplama işinde kullanılan makbuz ve biletlerde, yardımın
hangi amaç için toplandığının belirtilmesi zorunludur.
Gerçek kişiler tarafından girişilecek yardım toplama
faaliyetlerinde, bu iş için hazırlanacak özel makbuz veya biletler kullanılır.
Makbuz ve biletlerin biçimi, bastırılması, kullanılması ve
dağıtılması hususlarına ait esaslar yönetmelikte belirtilir.
İKİNCİ
BÖLÜM
İzin, İzin
Vermeye Yetkili Makamlar ve Başvuru
İzin alma zorunluğu:
Madde 6 – Kişiler ve kuruluşlar, yetkili makamdan izin
almadan yardım toplayamazlar. Ancak, kamu yararına çalışan dernek, kurum ve
vakıflardan hangilerinin izin almadan yardım toplayabilecekleri, İçişleri
Bakanlığının önerisi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenip ilan edilir.
İzin alınmadan girişilen yardım toplama faaliyetleri güvenlik
kuvvetlerince derhal menedilir ve sorumlular hakkında kovuşturma yapılır.
İzin vermeye yetkili makamlar:
Madde 7 – (Değişik: 4/11/2004-5253/38 md.)
Yardım toplama faaliyeti bir ilin birden fazla ilçesini kapsıyorsa
o ilin valisinden, bir ilçenin sınırları içinde ise o ilçenin kaymakamından izin
alınır. Yardım toplama faaliyeti birden fazla ili kapsıyorsa yardım toplama
faaliyetine girişecek gerçek veya tüzel kişilerin yerleşim yerinin bulunduğu
ilin valisinden izin alınır ve izni veren valilik tarafından ilgili valiliklere
ve İçişleri Bakanlığına bilgi verilir. Yardım toplama faaliyetleriyle ilgili
işlemler dernekler birimlerince yürütülür.
Başvuru:
Madde 8 – Yardım toplayacak kişi ve kuruluşlar, isteklerini
bir dilekçeyle izin vermeye yetkili makama bildirirler.
Gazete ve dergiler için dilekçeler sorumlu yazı işleri müdürlerince
verilir.
Yardım toplama, öğrenim kurumları yararına veya kurum içinde
yapılacak ise, başvuru dilekçesine kurum sorumlusunun yazılı izninin eklenmesi
zorunludur.
Başvuru dilekçelerinde bulunması gereken hususlar ve eklenecek
belgeler yönetmelikte gösterilir.
Başvurunun incelenmesi ve izin:
Madde 9 –
İzin
vermeye yetkili makamlarca başvuru üzerine; işin önemi, yardım toplama
faaliyetine girişeceklerin yeterlikleri, yapılacak hizmetin amaca ve kamu
yararına uygunluğu, yardım toplama faaliyetinin başarıya ulaşıp ulaşamayacağı ve
gerekli görülen diğer konular üzerinde inceleme yapılır ve sonucu en geç iki ay
içinde başvuranlara bildirilir.
Süre:
Madde 10 – Yardım toplama süresinin takdiri, izin veren
makama aittir. Bu süre bir yılı geçemez. Ancak, haklı sebeplerin bulunması
halinde verilen süre, izin veren makamca bir yılı geçmemek üzere uzatılabilir.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Çalışma
Usul ve Esasları
Sorumlu Kurul:
Madde 11 – Gerçek kişiler, yardım toplama faaliyeti için en
az üç kişiden ibaret sorumlu kurul oluşturmak zorundadırlar. Tüzelkişilerin
sorumlu kurulu, yönetim organlarıdır.
Sorumlu kurulda görev alanlar ile değişikliklerin, izin veren
makama on gün içinde bildirilmesi gerekir.
Gazete ve dergilerin uyacağı hususlar:
Madde 12 – Gazete ve dergiler tarafından toplanacak para
yardımları, bankada açılacak özel bir hesaba yatırılır.
Yardıma katılan kişilerin adları ve yardım tutarı, yardımda
bulunanın aksi yönde isteği olmadıkça, gazete ve dergide yayımlanır. Faaliyet
sonunda toplanan yardımın miktarı, gazete ve dergi ile açıklanır.
Kamu görevlilerinin çalışabilmesi:
Madde 13 – Kamu görevlileri, vali veya kaymakamdan izin
almadıkça yardım toplama faaliyetlerinde çalışamazlar.
Çalışması için izin verilen kamu görevlilerine, her ne ad altında
olursa olsun ücret verilemez. Ancak, Türk Hava Kurumu tarafından kurban derisi,
bağırsak toplamak, fitre ve zekat zarfı dağıtmak suretiyle yardım toplama
faaliyetlerinde görevlendirilen kamu personeline Kurumca ücret verilebilir.
Silahlı Kuvvetler, adli ve idari yargıda görevli hakim ve savcılar
ile güvenlik kuvvetleri mensupları ve özel kolluk görevlileri, yardım toplama
faaliyetlerinde çalışamazlar.
Sorumluluk:
Madde 14 – Yardım toplama faaliyetine girişenler bu
faaliyetin düzenli ve verimli bir şekilde yürütülmesinden, süresi içinde
sonuçlandırılmasından, toplanan para ve eşyanın korunmasından ve amaca uygun
şekilde kullanılmasından sorumludur.
İzin veren makamca yapılacak işler:
Madde 15 – Yardım toplama iznini veren makamca, her yardım
toplama faaliyeti için bir dosya tutulur.
Yardım toplama faaliyetinde görev alacaklara, faaliyetin konu ve
süresini de belirten fotoğraflı bir kimlik belgesi verilir. Kimlik belgesi,
faaliyetin sonunda geri alınıp, o işe ait dosyada saklanır.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Denetim
Faaliyetlerin denetimi:
Madde 16 – Yardım toplama faaliyetleri ile sağlanan net
gelirin gerçekleştirilmek istenen amaç doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığı
izin veren makamın gözetim ve denetimine tabidir.
İzin veren makam, gerekli denetlemeyi yaptırmak üzere, memurlar
arasından veya dışarıdan yeterli sayıda denetçi görevlendirir ve ilgililere
bildirir.
İlgililer, denetçilerin isteği üzerine yardım toplama
faaliyetleriyle ilgili her türlü bilgi ve belgeyi vermek zorundadırlar.
Eski eser ve anıtların onarılması için yardım toplamaya izin
verilmiş olan hallerde, Vakıflar Genel Müdürlüğü veya Kültür ve Turizm Bakanlığı
tarafından ayrıca denetleme yapılabilir.
Kesinhesabın çıkarılması:
Madde 17 – Sorumlu kurullar, yardım toplama süresinin
bitiminden itibaren on gün içinde toplanan yardımın kesinhesabını çıkarmak ve
bir örneğini izin veren makama vermekle yükümlüdürler. Zorunlu hallerde bu süre,
izin veren makamca otuz güne kadar uzatılabilir.
İzin veren makam, kesinhesabın bir örneğini denetçilere gönderir.
Denetim sonucu:
Madde 18 – Denetçiler, yardım toplama faaliyetlerinin
belgelerini ve kesinhesabını inceleyerek, sonucu bir rapor halinde ve belirlenen
süre içinde, görevlendiren makama verirler.
Denetleme raporu:
Madde 19 – Denetleme raporunun:
a) Yardım toplama faaliyetinin brüt gelirini,
b) Yardım toplama faaliyeti için yapılan gideri,
c) Yardım toplama faaliyeti sonunda sağlanan net geliri,
d) Bu gelirin amacı gerçekleştirmede yeterli olup olamayacağı
konusundaki bilgiyi,
e) İzin veren makamca incelenmesi istenen hususlarla ilgili
açıklamaları,
İçermesi gerekir.
Denetçiler, girmesinde yarar gördükleri hususları da rapora
yazarlar.
Denetçilere verilecek ücret:
Madde 20 – Denetçilere verilecek ücretin miktarı İçişleri ve
Maliye Bakanlıklarınca birlikte tespit olunur ve bu ücret İçişleri Bakanlığı
bütçesine konulacak ödenekten karşılanır.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Madde 21 – 23 – (Mülga: 29/5/1986 - 3294/10 md.)
ALTINCI
BÖLÜM
Çeşitli
Hükümler
Yardım toplama faaliyetinin giderleri:
Madde 24 – Makbuzla, belirli yerlere kutu koymak veya
bilgileri otomatik ya da elektronik olarak işleme tâbi tutmuş sistemler
kullanmak suretiyle, bankalarda hesap açtırarak, yardım pulu çıkararak yardım
toplama şekillerinde giderler, brüt gelirin yüzde onunu; eşya piyangosu
düzenleyerek, kültürel gösteriler tertipleyerek, sergiler açarak, spor
gösterileri, gezi ve eğlenceler düzenleyerek yardım toplama hallerinde ise
giderler, brüt gelirin yüzde kırkını geçemez.(1)
Giderlerin gösterilen oranları geçmesi halinde aradaki fark, haklı
nedenler olmadıkça, sorumlu kurul üyelerine ödettirilir.
Kalan yardımın devri:
Madde 25 – Toplanan yardımın, amacı gerçekleştirecek miktara
ulaşamaması veya amacın gerçekleşmesinden sonra bir miktarının artması
hallerinde; söz konusu yardımlar, izin veren makamlarca, yardım hangi amaç için
toplanmış ise, o veya benzeri amacı gerçekleştirebilecek kuruluş veya
kuruluşlara devrettirilir.
____________________
(1) Bu fıkrada yer alan “veya bilgileri otomatik ya da elektronik olarak
işleme tâbi tutmuş sistemler kullanmak” ibaresi, 4/11/2004 tarihli ve 5253
sayılı Kanunun 38 inci maddesiyle eklenmiş ve metne işlenmiştir
Basımevlerinin
sorumluluğu:
Madde 26 – Basımevleri, izin almak suretiyle yardım toplama
faaliyetine girişen kişi ve kuruluşların bastıracağı makbuz, bilet ve yardım
pullarının seri ve numaralarını bastıktan sonra durumu, yedi gün içinde izin
veren makama bildirmek ve basılanların birer örneğini göndermek zorundadırlar.
Yabancı temsilciliklerce yardım toplama:
Madde 27 – Türkiye'de yabancı temsilciliklerce yardım
toplanması Dışişleri Bakanlığının iznine bağlıdır. Yabancı temsilciliklerin
yardım toplama faaliyetlerinde bu Kanun hükümleri uygulanmaz.
Yardımın Devlet malı sayılması:
Madde 28 – (Değişik: 23/1/2008-5728/406 md.)
Yardım
toplama faaliyetinden elde edilen mal ve paraları zimmetine geçiren kişi, kamu
görevlisi olup olmadığına bakılmaksızın, Türk Ceza Kanununun zimmet suçuna
ilişkin hükümlerine göre cezalandırılır.
Cezalar:
Madde 29 – (Değişik: 23/1/2008-5728/407 md.)
Bu Kanun hükümlerine aykırı olarak
izinsiz yardım toplayanlara yediyüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. İzin
verilen yer dışında yardım toplayanlara beşyüz Türk Lirası idarî para cezası
verilir.
Bu Kanunun diğer hükümlerine
aykırı davranışta bulunanlara, fiilleri suç oluşturmadığı takdirde, ikiyüz Türk
Lirası idarî para cezası verilir.
Bu maddede yazılı olan idarî
yaptırımlara karar vermeye mahallî mülkî amir yetkilidir.
Yukarıdaki fıkralara aykırı
davranış sonucu izinsiz toplanan mal ve paralara elkonularak mülkiyetinin
kamuya geçirilmesine karar verilir.
Yönetmelik:
Madde 30 – Bu Kanunun 5, 8 ve 23 üncü maddelerinde öngörülen
hususları ve Kanunun uygulamasına ilişkin esas ve usulleri belirleyen
yönetmelik, İçişleri ve Maliye bakanlıklarınca Kanunun yayımı tarihinden
itibaren altı ay içerisinde hazırlanarak Resmi Gazetede yayımlanır.
Saklı tutulan hükümler:
Madde 31 –
Mevzuat
hükümlerine göre bazı derneklere, vakıflara, meslek kuruluşlarına ve kamu
kuruluşlarına tanınmış hak ve ayrıcalıklar saklıdır.
Kaldırılan hükümler:
Madde 32 – 23 Teşrinisani 1331 tarihli Cem'i İanat
Nizamnamesi yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçici Madde 1 – (2860 sayılı Kanunun kendi numarasız geçici
maddesi olup teselsül için numaralandırılmıştır.)
Cem'i İanat Nizamnamesine göre yürütülmekte olan yardım toplama
faaliyetleri, bu Kanunun 30 uncu maddesinde gösterilen yönetmeliğin yürürlüğe
girdiği tarihten itibaren altı ay içinde, bu Kanunda belirtilen usullere
uydurulur.
Yürürlük:
Madde 33 – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme:
Madde 34 – Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
2860 SAYILI KANUNDA EK VE DEĞİŞİKLİK YAPAN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜKTEN KALDlRDIĞI KANUN VE HÜKÜMLERİ
GÖSTERİR LİSTE
Yürürlükten Kaldıran Mevzuatın
Yürürlükten Kaldırılan
Kanun veya Kanun
Hükümleri Tarihi Sayısı Maddesi
________________________________________________
_________ _________ __________
23/6/1983
tarih ve 2860 sayılı Kanunun BEŞİNCİ
BÖLÜMÜ ile
bu bölümde yer alan 21, 22,
23 üncü
maddeleri ve ALTINCI BÖLÜMDE yer alan
29 uncu
maddenin ikinci fıkrası 29/5/1986
3294 10
2860
SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE
Değiştiren
Kanun
Yürürlüğe
No. 2860 sayılı Kanunun değişen
maddeleri giriş tarihi
3294
— 14/6/1986
4854
— 6/5/2003
5253 5, 7 ve
24 23/11/2004
5728 28,
29 8/2/2008
|