BELEDİYE KANUNU
BELEDİYE KANUNU
Kanun Numarası
: 5393
Kabul
Tarihi : 3/7/2005
Yayımlandığı Resmî
Gazete : Tarih : 13/7/2005, Sayı : 25874
Yayımlandığı Düstur
: Tertip : 5 Cilt : 44
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
Madde 1-
Bu Kanunun amacı, belediyenin kuruluşunu, organlarını, yönetimini, görev, yetki
ve sorumlulukları ile çalışma usûl ve esaslarını düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2-
Bu Kanun belediyeleri kapsar.
Tanımlar
Madde 3-
Bu Kanunun uygulanmasında;
a) Belediye: Belde sakinlerinin mahallî
müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı
seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan, idarî ve malî özerkliğe sahip kamu
tüzel kişisini,
b) Belediyenin organları: Belediye meclisini,
belediye encümenini ve belediye başkanını,
c) Belde: Belediyesi bulunan yerleşim yerini,
d) Mahalle: Belediye sınırları içinde, ihtiyaç
ve öncelikleri benzer özellikler gösteren ve sakinleri arasında komşuluk
ilişkisi bulunan idarî birimi, İfade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Belediyenin Kuruluşu ve
Sınırları
Kuruluş
Madde 4-
Nüfusu 5.000 ve üzerinde olan yerleşim birimlerinde belediye kurulabilir. İl ve
ilçe merkezlerinde belediye kurulması zorunludur.
İçme ve kullanma suyu havzaları ile sit ve diğer
koruma alanlarında ve meskûn sahası kurulu bir belediyenin sınırlarına 5.000
metreden daha yakın olan yerleşim yerlerinde belediye kurulamaz.
Köylerin veya muhtelif köy kısımlarının
birleşerek belediye kurabilmeleri için meskûn sahalarının, merkez kabul edilecek
yerleşim yerinin meskûn sahasına azami 5.000 metre mesafede bulunması ve
nüfusları toplamının 5.000 ve üzerinde olması gerekir. Bir veya birden fazla
köyün köy ihtiyar meclisinin kararı veya seçmenlerinin en az yarısından bir
fazlasının mahallin en büyük mülkî idare amirine yazılı başvurusu ya da valinin
kendiliğinden buna gerek görmesi durumunda, valinin bildirimi üzerine, mahallî
seçim kurulları, onbeş gün içinde köyde veya köy kısımlarında kayıtlı
seçmenlerin oylarını alır ve sonucu bir tutanakla valiliğe bildirir.
İşlem dosyası valinin görüşüyle birlikte
İçişleri Bakanlığına gönderilir. Danıştayın görüşü alınarak müşterek kararname
ile o yerde belediye kurulur.
Yeni iskân nedeniyle oluşturulan ve nüfusu
5.000 ve üzerinde olan herhangi bir yerleşim yerinde, İçişleri Bakanlığının
önerisi üzerine müşterek kararnameyle belediye kurulabilir.
Sınırların tespiti
Madde 5-
Yeni kurulan bir belediyenin sınırları, kuruluşu
izleyen altı ay içinde aşağıdaki şekilde tespit edilir:
a) Eskiden beri o yerleşim yerine ait sayılan
tarla, bağ, bahçe, çayır, mera, otlak, yaylak, zeytinlik, palamutluk, fundalık
gibi yerler ile kumsal ve plajlar belediye sınırı içine alınır.
b) Belediye sınırlarını dere, tepe, yol gibi
belirli ve sabit noktalardan geçirmek esastır. Bunun mümkün olmaması durumunda,
sınır düz olarak çizilir ve işaretlerle belirtilir.
c) Belediyenin sınırları içinde kalan ve
eskiden beri komşu belde veya köy halkı tarafından yararlanılan yayla, çayır,
mera, koru, kaynak ve mesirelik gibi yerlerden geleneksel yararlanma hakları
devam eder. Bu haklar için sınır kâğıdına şerh konulur.
d) Çizilen sınırların geçtiği yerlerin bilinen
adları sınır kâğıdına yazılır. Ayrıca yetkili fen elemanı tarafından düzenlenen
kroki sınır tespit tutanağına eklenir.
Sınırların kesinleşmesi
Madde 6-
Belediye sınırları, belediye meclisinin kararı ve kaymakamın görüşü üzerine
valinin onayı ile kesinleşir.
Kesinleşen sınırlar, valilikçe yerinde
uygulanmak suretiyle taraflara gösterilir ve durum bir tutanakla belirlenir.
Kesinleşen sınır kararları ile dayanağı olan belgelerin birer örneği;
belediyesine, mahallî tapu dairesine, il özel idaresine ve o yerin mülkî idare
amirine gönderilir.
Kesinleşen sınırlar zorunlu nedenler olmadıkça
beş yıl süre ile değiştirilemez.
Sınır uyuşmazlıklarının çözümü
Madde 7-
Bir il dâhilindeki beldeler veya köyler arasında sınır uyuşmazlığı çıkması
hâlinde ilgili belediye meclisi ve köy ihtiyar meclisi ile kaymakamın görüşleri
otuz gün süre verilerek istenir. Vali, bu görüşleri değerlendirerek sınır
uyuşmazlığını karara bağlar. Büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçe
ve ilk kademe belediyelerinin sınır değişikliklerinde büyükşehir belediye
meclisinin de görüşü alınır.
İl ve ilçe sınırlarının değiştirilmesini
gerektirecek sınır uyuşmazlıklarında 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu hükümleri
uygulanır.
Birleşme ve katılma
Madde 8-
Belde, köy veya bunların bazı kısımlarının bir
başka beldeye katılabilmesi için bu yerlerin meskûn sahalarının katılınacak
beldenin meskûn sahasına uzaklığı 5.000 metreden fazla olamaz.
Bir belde veya köyün veya bunların bazı
kısımlarının meskûn sahasının, komşu bir beldenin meskûn sahası ile birleşmesi
veya bu sahalar arasındaki mesafenin 5.000 metrenin altına düşmesi ve buralarda
oturan seçmenlerin yarısından bir fazlasının komşu beldeye katılmak için
başvurması hâlinde, katılınacak belde sakinlerinin oylarına başvurulmaksızın,
katılmak isteyen köy veya belde veya bunların kısımlarında başvuruya ilişkin
oylama yapılır. Oylama sonucunun olumlu olması hâlinde başvuruya ait evrak,
valilik tarafından katılınacak belediyeye gönderilir. Belediye meclisi evrakın
gelişinden itibaren otuz gün içinde başvuru hakkındaki kararını verir. Belediye
meclisinin uygun görmesi hâlinde katılım gerçekleşir. Büyükşehirlerde birleşme
ve katılma işlemleri, katılınacak ilçe veya ilk kademe belediye meclisinin
görüşü üzerine, büyükşehir belediye meclisinde karara bağlanır. Katılma sonrası
oluşacak yeni sınır hakkında, 6 ncı maddeye göre işlem yapılır ve sonuç İçişleri
Bakanlığına bildirilir.
Bir beldenin bazı kısımlarının komşu bir
beldeye katılmasında veya yeni bir belde ya da köy kurulmasında, beldenin
nüfusunun 5.000'den aşağı düşmemesi gerekir.
Büyükşehir belediyesi bulunan yerlerde ayrılma
yoluyla yeni bir belde kurulması için belde nüfusunun 100.000'den aşağı
düşmemesi ve yeni kurulacak beldenin nüfusunun 20.000'den az olmaması şarttır.(1)
Bu madde uyarınca gerçekleşen katılmalarda,
katılınan belde ile bazı kısımları veya tümü katılan köy veya belde arasında;
taşınır ve taşınmaz mal, hak, alacak ve borçların devri ve paylaşımı, aralarında
düzenlenecek protokolle belirlenir.
Birleşme ve katılma işlemlerinde bu maddede
düzenlenmeyen hususlarda 4 üncü madde hükmüne göre işlem yapılır.
Mahalle ve yönetimi
Madde 9-
Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
Belediye sınırları içinde mahalle kurulması,
kaldırılması, birleştirilmesi, bölünmesi, adlarıyla sınırlarının tespiti ve
değiştirilmesi, belediye meclisinin kararı ve kaymakamın görüşü üzerine valinin
onayı ile olur.
Muhtar, mahalle sakinlerinin gönüllü
katılımıyla ortak ihtiyaçları belirlemek, mahallenin yaşam kalitesini
geliştirmek, belediye ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarıyla ilişkilerini
yürütmek, mahalle ile ilgili konularda görüş bildirmek, diğer kurumlarla iş
birliği yapmak ve kanunlarla verilen diğer görevleri yapmakla yükümlüdür. (Ek
cümle: 12/11/2012-6360/15 md.) Belediye sınırları içinde nüfusu 500’ün
altında mahalle kurulamaz.
––––––––––––
(1) 12/11/2012 tarihli ve 6360 sayılı
Kanunun 14 üncü maddesiyle bu fıkrada yer alan “50.000” ibaresi “20.000”
şeklinde değiştirilmiştir.
Belediye, mahallenin ve muhtarlığın ihtiyaçlarının karşılanması ve sorunlarının
çözümü için bütçe imkânları ölçüsünde gerekli ayni yardım ve desteği sağlar;
kararlarında mahallelinin ortak isteklerini göz önünde bulundurur ve hizmetlerin
mahallenin ihtiyaçlarına uygun biçimde yürütülmesini sağlamaya çalışır.
Belde adının değiştirilmesi
Madde 10-
Bir beldenin adı, belediye meclisi üye tam sayısının en az dörtte üç
çoğunluğunun kararı ve valinin görüşü üzerine İçişleri Bakanlığının onayı ile
değiştirilir. Bu karar Resmî Gazetede yayımlanır. Beldenin adının değişmesi ile
belediyenin adı da değişmiş sayılır.
Tüzel kişiliğin sona erdirilmesi
Madde 11-
Meskûn sahası, bağlı olduğu il veya ilçe belediyesi ile nüfusu 50.000 ve
üzerinde olan bir belediyenin sınırına, 5.000 metreden daha yakın duruma gelen
belediye ve köylerin tüzel kişiliği; genel imar düzeni veya temel alt yapı
hizmetlerinin gerekli kılması durumunda, Danıştayın görüşü alınarak, İçişleri
Bakanlığının teklifi üzerine müşterek kararname ile kaldırılarak bu belediyeye
katılır. Tüzel kişiliği kaldırılan belediyenin mahalleleri, katıldıkları
belediyenin mahalleleri hâline gelir. Tüzel kişiliği kaldırılan belediye ile
köylerin taşınır ve taşınmaz mal, hak, alacak ve borçları katıldıkları
belediyeye intikal eder.
Nüfusu 2.000'in altına düşen belediyeler,
Danıştayın görüşü alınarak, İçişleri Bakanlığının önerisi üzerine müşterek
kararname ile köye dönüştürülür. Tüzel kişiliği kaldırılan belediyenin tasfiyesi
il özel idaresi tarafından yapılır. Bu belediyenin taşınır ve taşınmaz malları
ile hak, alacak ve borçları ilgili köy tüzel kişiliğine intikal eder. İntikal
eden borçların karşılanamayan kısımları il özel idaresi tarafından üstlenilir ve
vali tarafından İller Bankasına bildirilir. İller Bankası bu miktarı, takip eden
ayın genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamının belediyelere ayrılan
kısmından keserek ilgili il özel idaresi hesabına aktarır.
(Ek fıkra: 6/3/2008-5747/3 md.) Tüzel
kişiliği kaldırılan belediyelerin bulunduğu yerleşim birimlerinde, hizmetlerin
aksamadan yürütülmesi amacıyla, ilgili belediye veya büyükşehir belediyesi ve
köye dönüşen yerlerde il özel idaresi veya köylere hizmet götürme birlikleri
tarafından içme suyu, kanalizasyon, temizlik, çöp toplama, ulaşım, itfaiye ve
diğer hizmetlerin yürütülmesi için gerekli tedbirler alınır ve ihtiyaç durumuna
göre bu hizmetleri yürütmek üzere hizmet birimleri kurulabilir. Büyükşehir
belediye sınırları içinde açılacak hizmet birimlerini yönetmek üzere, büyükşehir
belediye meclis üyeleri veya diğer belediye personeli arasından görevlendirme
yapılabilir. Mahalli hizmetlerin aksamadan yürütülmesi için vali veya
kaymakamlar ilgili kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlar ve gerekli
tedbirleri alır.
Kararlarının uygulanması ve nüfus
Madde 12-
4, 6, 7, 8 ve 9 uncu maddelerde belirtilen kararlar kesinleşme tarihini takip
eden yılın ocak ayının birinci gününden itibaren yürürlüğe girer. 4 üncü maddeye
göre belediye kurulan yerlerde 2972 sayılı Mahallî İdareler ile Mahalle
Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun 29 uncu maddesine
göre seçim yapılır.
8 inci maddede geçen birleşme ve
katılmalara, 9 uncu maddede geçen mahalle kaldırılmasına, 11 inci maddede geçen
belediye ve köy tüzel kişiliğinin kaldırılmasına veya bir beldenin köye
dönüştürülmesine dair kararlar ilk mahallî idareler seçimlerinde uygulanır ve
seçimler bu yerlerin yeni durumlarına göre yapılır.
(Ek fıkra: 6/3/2007-5594/2 md.)
Birleşme, katılma veya tüzel kişiliğin
kaldırılması sonucu tüzel kişiliği ilk mahallî idare seçimlerine kadar devam
edecek olan belediye ve köylerde, birleşme ve katılma işleminin gerçekleşmesi
veya müşterek kararnamenin yayımlandığı tarihten itibaren yeni nazım ve uygulama
planı yapılmaz; mevcut planlarda yapılması gereken zorunlu değişiklik ve her
türlü imar uygulaması katılınacak belediyenin uygun görüşü alınarak yapılır.
Uygun görüş verilmeyen plan değişiklikleri yapılamaz.
(Ek fıkra: 6/3/2007-5594/2 md.) Tüzel
kişiliği sona erecek belediye ve köylerin taşınmazlarının satılması ile vadesi
tüzel kişiliğin sona ereceği tarihi aşan borçlanma yapılması İçişleri
Bakanlığının onayına tabidir.
(Ek fıkra: 6/3/2007-5594/2 md.)
Belediye ihbar ve kıdem tazminatlarının ödenmesi
konusunda, 68 inci maddenin (d) bendinde öngörülen sınırlamaya bağlı olmaksızın
İçişleri Bakanlığının onayı ile borçlanma yapabilir. Bu amaçla yapılan
borçlanmalar ihbar ve kıdem tazminatı dışında hiçbir gider için kullanılamaz.
Bu Kanunda öngörülen nüfus büyüklüğü için
Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığınca bildirilen nüfus esas alınır.
(Ek fıkra: 12/11/2012-6360/16 md.)
Mevzuatla orman köyleri ve orman köylüsüne
tanınan hak, sorumluluk ve imtiyazlar orman köyü iken mahalleye dönüşen yerler
için devam eder. (Ek cümle: 20/2/2014-6525/28 md.) Bu hüküm, belde iken
sakinleri orman köylüsüne tanınan hak, sorumluluk ve imtiyazlardan yararlanan
mahalleye dönüştürülen beldeler için de geçerlidir. Bir belediyeye katılarak
mahalleye dönüşen köy, köy bağlısı ve belediyelerce kullanılan mera, yaylak,
kışlak gibi yerlerden bu mahalle sakinleri ve varsa diğer hak sahipleri
25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanunu hükümleri çerçevesinde yararlanmaya
devam eder.
Hemşehri hukuku
Madde 13-
Herkes ikamet ettiği beldenin hemşehrisidir. Hemşehrilerin, belediye karar ve
hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri hakkında bilgilenme ve belediye
idaresinin yardımlarından yararlanma hakları vardır. Yardımların insan onurunu
zedelemeyecek koşullarda sunulması zorunludur.
Belediye, hemşehriler arasında sosyal ve
kültürel ilişkilerin geliştirilmesi ve kültürel değerlerin korunması konusunda
gerekli çalışmaları yapar. Bu çalışmalarda üniversitelerin, kamu kurumu
niteliğindeki meslek kuruluşlarının, sendikaların, sivil toplum kuruluşları ve
uzman kişilerin katılımını sağlayacak önlemler alınır.
Belediye sınırları içinde oturan, bulunan veya
ilişiği olan her şahıs, belediyenin kanunlara dayanan kararlarına, emirlerine ve
duyurularına uymakla ve belediye vergi, resim, harç, katkı ve katılma paylarını
ödemekle yükümlüdür.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Belediyenin Görev, Yetki ve
Sorumlulukları
Belediyenin görev ve sorumlulukları
Madde 14-
Belediye, mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla;
a) İmar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi
kentsel alt yapı; coğrafî ve kent bilgi sistemleri; çevre ve çevre sağlığı,
temizlik ve katı atık; zabıta, itfaiye, acil yardım, kurtarma ve ambulans; şehir
içi trafik; defin ve mezarlıklar; ağaçlandırma, park ve yeşil alanlar; konut;
kültür ve sanat, turizm ve tanıtım, gençlik ve spor orta ve yüksek öğrenim
öğrenci yurtları (Bu Kanunun 75 inci maddesinin son fıkrası, belediyeler, il
özel idareleri, bağlı kuruluşları ve bunların üyesi oldukları birlikler ile
ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler tarafından, orta ve yüksek
öğrenim öğrenci yurtları ile Devlete ait her derecedeki okul binalarının yapım,
bakım ve onarımı ile tefrişinde uygulanmaz.); sosyal hizmet ve yardım, nikâh,
meslek ve beceri kazandırma; ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi hizmetlerini
yapar veya yaptırır. (Mülga son cümle: 12/11/2012-6360/17 md.) (…) (Ek
cümleler: 12/11/2012-6360/17 md.) Büyükşehir belediyeleri ile nüfusu
100.000’in üzerindeki belediyeler, kadınlar ve çocuklar için konukevleri açmak
zorundadır. Diğer belediyeler de mali durumları ve hizmet önceliklerini
değerlendirerek kadınlar ve çocuklar için konukevleri açabilirler.(1)
b) (…)(2) Devlete ait her
derecedeki okul binalarının inşaatı ile bakım ve onarımını yapabilir veya
yaptırabilir, her türlü araç, gereç ve malzeme ihtiyaçlarını karşılayabilir;
sağlıkla ilgili her türlü tesisi açabilir ve işletebilir; mabetlerin yapımı,
bakımı, onarımını yapabilir; kültür ve tabiat varlıkları ile tarihî dokunun
ve kent tarihi bakımından önem taşıyan mekânların ve işlevlerinin
korunmasını sağlayabilir; bu amaçla bakım ve onarımını yapabilir, korunması
mümkün olmayanları aslına uygun olarak yeniden inşa edebilir. (Değişik
ikinci cümle: 12/11/2012-6360/17 md.) Gerektiğinde, sporu teşvik
etmek amacıyla gençlere spor malzemesi verir, amatör spor kulüplerine ayni
ve nakdî yardım yapar ve gerekli desteği sağlar, her türlü amatör spor
karşılaşmaları düzenler, yurt içi ve yurt dışı müsabakalarda üstün başarı
gösteren veya derece alan öğrencilere, sporculara, teknik yöneticilere ve
antrenörlere belediye meclisi kararıyla ödül verebilir. Gıda bankacılığı
yapabilir.(3)
(1) 10/9/2014 tarihli ve 6552 sayılı
Kanunun 120 nci maddesiyle, bu bentte yer alan , “gençlik ve spor” ibaresinden
sonra gelmek üzere, “orta ve yüksek öğrenim öğrenci yurtları (Bu Kanunun 75 inci
maddesinin son fıkrası, belediyeler, il özel idareleri, bağlı kuruluşları ve
bunların üyesi oldukları birlikler ile ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi
şirketler tarafından, orta ve yüksek öğrenim öğrenci yurtları ile Devlete ait
her derecedeki okul binalarının yapım, bakım ve onarımı ile tefrişinde
uygulanmaz.)” ibaresi eklenmiştir.
(2) Bu maddenin birinci fıkrasının (b)
bendinde yer alan "Okul öncesi eğitim kurumları açabilir;..." ifadesi Anayasa
Mahkemesi’nin 24/1/2007 tarihli ve E. 2005/95, K. 2007/5 sayılı Kararı ile iptal
edilmiştir.
(3) 12/11/2012 tarihli ve 6360 sayılı
Kanunun 17 nci maddesiyle bu bendin birinci cümlesinde yer alan “sağlıkla ilgili
her türlü tesisi açabilir ve işletebilir;” ibaresinden sonra gelmek üzere
“mabetlerin yapımı, bakımı, onarımını yapabilir;” ibaresi eklenmiştir.
(Ek fıkra: 12/11/2012-6360/17 md.; Değişik:
12/7/2013-6495/100 md.)
Belediyelerin birinci fıkranın (b) bendi uyarınca, sporu teşvik etmek amacıyla
yapacakları nakdi yardım, bir önceki yıl genel bütçe vergi gelirlerinden
belediyeleri için tahakkuk eden miktarın; büyükşehir belediyeleri için binde
yedisini, diğer belediyeler için binde on ikisini geçemez.
(İptal fıkra: Anayasa Mahkemesinin
24/1/2007 tarihli ve E. 2005/95, K. 2007/5 sayılı Kararı ile. )
Hizmetlerin yerine getirilmesinde öncelik
sırası, belediyenin malî durumu ve hizmetin ivediliği dikkate alınarak
belirlenir.
Belediye hizmetleri, vatandaşlara en yakın
yerlerde ve en uygun yöntemlerle sunulur. Hizmet sunumunda engelli, yaşlı,
düşkün ve dar gelirlilerin durumuna uygun yöntemler uygulanır.(1)
Belediyenin görev, sorumluluk ve yetki alanı
belediye sınırlarını kapsar.
Belediye meclisinin kararı ile mücavir alanlara
da belediye hizmetleri götürülebilir.
4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu
hükümleri saklıdır.
(Ek fıkra: 1/7/2006-5538/29 md.) Sivil
hava ulaşımına açık havaalanları ile bu havaalanları bünyesinde yer alan tüm
tesisler bu Kanunun kapsamı dışındadır.
Belediyenin yetkileri ve imtiyazları
Madde 15-
Belediyenin yetkileri ve imtiyazları şunlardır:
a) Belde sakinlerinin mahallî müşterek
nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla her türlü faaliyet ve girişimde
bulunmak.
b) Kanunların belediyeye verdiği yetki
çerçevesinde yönetmelik çıkarmak, belediye yasakları koymak ve uygulamak,
kanunlarda belirtilen cezaları vermek.
c) Gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri ile
ilgili olarak kanunlarda belirtilen izin veya ruhsatı vermek.
d) Özel kanunları gereğince belediyeye ait
vergi, resim, harç, katkı ve katılma paylarının tarh, tahakkuk ve tahsilini
yapmak; vergi, resim ve harç dışındaki özel hukuk hükümlerine göre tahsili
gereken doğal gaz, su, atık su ve hizmet karşılığı alacakların tahsilini yapmak
veya yaptırmak.
e) Müktesep haklar saklı kalmak üzere; içme,
kullanma ve endüstri suyu sağlamak; atık su ve yağmur suyunun uzaklaştırılmasını
sağlamak; bunlar için gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek ve
işlettirmek; kaynak sularını işletmek veya işlettirmek.
f) Toplu taşıma yapmak; bu amaçla otobüs, deniz
ve su ulaşım araçları, tünel, raylı sistem dâhil her türlü toplu taşıma
sistemlerini kurmak, kurdurmak, işletmek ve işlettirmek.
g) Katı atıkların toplanması, taşınması,
ayrıştırılması, geri kazanımı, ortadan kaldırılması ve depolanması ile ilgili
bütün hizmetleri yapmak ve yaptırmak.
––––––––––––
(1) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı
Kanunun 1 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “özürlü” ibaresi “engelli”
şeklinde değiştirilmiştir.
h) Mahallî müşterek nitelikteki hizmetlerin
yerine getirilmesi amacıyla, belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde
taşınmaz almak, kamulaştırmak, satmak, kiralamak veya kiraya vermek, trampa
etmek, tahsis etmek, bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesis etmek.
i) Borç almak, bağış kabul etmek.
j) Toptancı ve perakendeci hâlleri, otobüs
terminali, fuar alanı, mezbaha, ilgili mevzuata göre yat limanı ve iskele
kurmak, kurdurmak, işletmek, işlettirmek veya bu yerlerin gerçek ve tüzel
kişilerce açılmasına izin vermek.
k) Vergi, resim ve harçlar dışında kalan dava
konusu uyuşmazlıkların anlaşmayla tasfiyesine karar vermek.
l) Gayrisıhhî müesseseler ile umuma açık
istirahat ve eğlence yerlerini ruhsatlandırmak ve denetlemek.
m) Beldede ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi
ve kayıt altına alınması amacıyla izinsiz satış yapan seyyar satıcıları
faaliyetten men etmek, izinsiz satış yapan seyyar satıcıların faaliyetten men
edilmesi sonucu, cezası ödenmeyerek iki gün içinde geri alınmayan gıda
maddelerini gıda bankalarına, cezası ödenmeyerek otuz gün içinde geri alınmayan
gıda dışı malları yoksullara vermek.
n) Reklam panoları ve tanıtıcı tabelalar
konusunda standartlar getirmek.
o) Gayrisıhhî işyerlerini, eğlence yerlerini,
halk sağlığına ve çevreye etkisi olan diğer işyerlerini kentin belirli
yerlerinde toplamak; hafriyat toprağı ve moloz döküm alanlarını; sıvılaştırılmış
petrol gazı (LPG) depolama sahalarını; inşaat malzemeleri, odun, kömür ve hurda
depolama alanları ve satış yerlerini belirlemek; bu alan ve yerler ile
taşımalarda çevre kirliliği oluşmaması için gereken tedbirleri almak.
p) Kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde
işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet
ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile
karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park
yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların
belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek.
r) (Ek: 12/11/2012-6360/18 md.)
Belediye mücavir alan sınırları içerisinde 5/11/2008 tarihli ve 5809 sayılı
Elektronik Haberleşme Kanunu, 26/9/2011 tarihli ve 655 sayılı Ulaştırma,
Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun
Hükmünde Kararname ve ilgili diğer mevzuata göre kuruluş izni verilen alanda
tesis edilecek elektronik haberleşme istasyonlarına kent ve yapı estetiği ile
elektronik haberleşme hizmetinin gerekleri dikkate alınarak ücret karşılığında
yer seçim belgesi vermek,
s)
(Ek: 4/4/2015-6645/84 md.) Belediye sınırları içerisinde, yapı ruhsatı
veya yapı kullanma izni hangi idare tarafından verilmiş olursa olsun, hizmete
sunulacak olan asansörlerin tescilini yapmak, ilgili teknik mevzuat çerçevesinde
yıllık periyodik kontrollerini yapmak ya da yetkilendirilmiş muayene kuruluşları
aracılığıyla yaptırmak, gerekli hâllerde asansörleri hizmet dışı bırakmak.
(Ek fıkra: 4/4/2015-6645/84 md.) (s)
bendi uyarınca asansörlerin yıllık periyodik kontrolünü yapacak belediyeler ile
yetkilendirilmiş muayene kuruluşlarının sahip olması gereken şartlar, yıllık
periyodik kontrol esasları ile yıllık periyodik kontrol ücretleri Türkiye
Belediyeler Birliği, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği ve Türk Standardları
Enstitüsü temsilcilerinin de yer alacağı bir komisyon tarafından belirlenir.
Konuya ilişkin düzenlemeler, komisyon kararları doğrultusunda Bilim, Sanayi ve
Teknoloji Bakanlığı tarafından yapılır.
(Ek fıkra: 12/11/2012-6360/18 md.)
(r) bendine göre verilecek yer seçim belgesi
karşılığında alınacak ücret Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığınca
belirlenir. Ücreti yatırılmasına rağmen yirmi gün içerisinde verilmeyen yer
seçim belgesi verilmiş sayılır. Büyükşehir sınırları içerisinde yer seçim
belgesi vermeye ve ücretini almaya büyükşehir belediyeleri yetkilidir.
(l) bendinde belirtilen gayrisıhhî
müesseselerden birinci sınıf olanların ruhsatlandırılması ve denetlenmesi,
büyükşehir ve il merkez belediyeleri dışındaki yerlerde il özel idaresi
tarafından yapılır.
Belediye, (e), (f) ve (g) bentlerinde
belirtilen hizmetleri Danıştayın görüşü ve İçişleri Bakanlığının kararıyla
süresi kırkdokuz yılı geçmemek üzere imtiyaz yoluyla devredebilir; toplu taşıma
hizmetlerini imtiyaz veya tekel oluşturmayacak şekilde ruhsat vermek suretiyle
yerine getirebileceği gibi toplu taşıma hatlarını kiraya verme veya 67 nci
maddedeki esaslara göre hizmet satın alma yoluyla yerine getirebilir.
İl sınırları içinde büyükşehir belediyeleri,
belediye ve mücavir alan sınırları içinde il belediyeleri ile nüfusu 10.000'i
geçen belediyeler, meclis kararıyla; turizm, sağlık, sanayi ve ticaret
yatırımlarının ve eğitim kurumlarının su, termal su, kanalizasyon, doğal gaz,
yol ve aydınlatma gibi alt yapı çalışmalarını faiz almaksızın on yıla kadar geri
ödemeli veya ücretsiz olarak yapabilir veya yaptırabilir, bunun karşılığında
yapılan tesislere ortak olabilir; sağlık, eğitim, sosyal hizmet ve turizmi
geliştirecek projelere İçişleri Bakanlığının onayı ile ücretsiz veya düşük bir
bedelle amacı dışında kullanılmamak kaydıyla taşınmaz tahsis edebilir. (Ek
cümle: 12/11/2012-6360/18 md.) Belediye ve bağlı idareler, meclis kararıyla
mabetlere, eğitim kurumlarına, yurtlara, okul pansiyonlarına ve hastanelere
indirimli bedelle ya da ücretsiz olarak içme ve kullanma suyu verebilirler.(1)
Belediye, belde sakinlerinin belediye
hizmetleriyle ilgili görüş ve düşüncelerini tespit etmek amacıyla kamuoyu
yoklaması ve araştırması yapabilir.
Belediye mallarına karşı suç işleyenler Devlet
malına karşı suç işlemiş sayılır. 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 75 inci
maddesi hükümleri belediye taşınmazları hakkında da uygulanır.
––––––––––––
(1) a) 10/9/2014 tarihli ve
6552 sayılı Kanunun 121 inci maddesiyle; bu fıkranın birinci cümlesinde yer
alan “arsa” ibaresi “taşınmaz” olarak değiştirilmiştir.
b)
28/11/2017 tarihli ve 7061 sayılı Kanunun 85 inci maddesi ile bu fıkranın
ikinci cümlesine “meclis kararıyla mabetlere” ibaresinden sonra gelmek
üzere “, eğitim kurumlarına, yurtlara, okul pansiyonlarına ve hastanelere”
ibaresi eklenmiştir.
Belediyenin proje karşılığı borçlanma yoluyla
elde ettiği gelirleri, şartlı bağışlar ve kamu hizmetlerinde fiilen kullanılan
malları ile belediye tarafından tahsil edilen vergi, resim ve harç gelirleri
haczedilemez.
(Ek fıkra: 10/9/2014-6552/121 md.)
İcra dairesince haciz kararı alınmadan önce belediyeden borca yeter miktarda
haczedilebilecek mal gösterilmesi istenir (…)(1). On gün içinde
yeterli mal beyan edilmemesi durumunda yapılacak haciz işlemi, alacak miktarını
aşacak (…)(1) şekilde yapılamaz.(1)
Belediyeye tanınan muafiyet
Madde 16-
Belediyenin kamu hizmetine ayrılan veya kamunun yararlanmasına açık, gelir
getirmeyen taşınmazları ile bunların inşa ve kullanımları katma değer vergisi
ile özel tüketim vergisi hariç her türlü vergi, resim, harç, katılma ve katkı
paylarından muaftır. (2)
İKİNCİ KISIM
Belediyenin Organları
BİRİNCİ BÖLÜM
Belediye Meclisi
Belediye meclisi
Madde 17-
Belediye meclisi, belediyenin karar organıdır ve ilgili kanunda gösterilen esas
ve usûllere göre seçilmiş üyelerden oluşur.
Meclisin görev ve yetkileri
Madde 18-
Belediye meclisinin görev ve yetkileri şunlardır:
a) Stratejik plân ile yatırım ve çalışma
programlarını, belediye faaliyetlerinin ve personelinin performans ölçütlerini
görüşmek ve kabul etmek.
b) Bütçe ve kesinhesabı kabul etmek, bütçede
kurumsal kodlama yapılan birimler ile fonksiyonel sınıflandırmanın birinci
düzeyleri arasında aktarma yapmak.
c) Belediyenin imar plânlarını görüşmek ve
onaylamak, büyükşehir ve il belediyelerinde il çevre düzeni plânını kabul etmek.
(Ek cümle: 1/7/2006-5538/29 md.) Belediye sınırları il sınırı olan
Büyükşehir Belediyelerinde il çevre düzeni planı ilgili Büyükşehir Belediyeleri
tarafından yapılır veya yaptırılır ve doğrudan Belediye Meclisi tarafından
onaylanır.
––––––––––––
(1) Anayasa Mahkemesinin 17/6/2015
tarihli ve E.: 2014/194, K.: 2015/55 sayılı Kararı ile bu fıkranın birinci
cümlesinde yer alan “…ve haciz işlemi sadece gösterilen bu mal üzerine
uygulanır” ibaresi ile aynı fıkranın ikinci cümlesinde yer alan “ …veya kamu
hizmetlerini aksatacak …” ibaresi iptal edilmiştir.
(2) 4/6/2008 tarihli ve 5766 sayılı
Kanunun 13 üncü maddesiyle; bu maddede yer alan "inşa ve kullanımları"
ibaresinden sonra gelmek üzere; "katma değer vergisi ile özel tüketim vergisi
hariç" ibaresi eklenmiş ve metne işlenmiştir.
d) Borçlanmaya karar vermek.
e) Taşınmaz mal alımına, satımına, takasına,
tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın kamu
hizmetinde ihtiyaç duyulmaması hâlinde tahsisin kaldırılmasına; üç yıldan fazla
kiralanmasına ve süresi otuz yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî
hak tesisine karar vermek.
f) Kanunlarda vergi, resim, harç ve katılma
payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı hizmetler için uygulanacak
ücret tarifesini belirlemek.
g) Şartlı bağışları kabul etmek.
h) Vergi, resim ve harçlar dışında kalan ve
miktarı beşbin YTL'den fazla dava konusu olan belediye uyuşmazlıklarını sulh ile
tasfiyeye, kabul ve feragate karar vermek.
i) Bütçe içi işletme ile 6762 sayılı Türk
Ticaret Kanununa tâbi ortaklıklar kurulmasına veya bu ortaklıklardan ayrılmaya,
sermaye artışına ve gayrimenkul yatırım ortaklığı kurulmasına karar vermek.
j) Belediye adına imtiyaz verilmesine ve
belediye yatırımlarının yap-işlet veya yap-işlet-devret modeli ile yapılmasına;
belediyeye ait şirket, işletme ve iştiraklerin özelleştirilmesine karar vermek.
k) Meclis başkanlık divanını ve encümen
üyeleri ile ihtisas komisyonları üyelerini seçmek.
l) Norm kadro çerçevesinde belediyenin ve
bağlı kuruluşlarının kadrolarının ihdas, iptal ve değiştirilmesine karar vermek.
m) Belediye tarafından çıkarılacak
yönetmelikleri kabul etmek.
n) Meydan, cadde, sokak, park, tesis ve
benzerlerine ad vermek; mahalle kurulması, kaldırılması, birleştirilmesi,
adlarıyla sınırlarının tespiti ve değiştirilmesine karar vermek; beldeyi
tanıtıcı amblem, flama ve benzerlerini kabul etmek.
o) Diğer mahallî idarelerle birlik
kurulmasına, kurulmuş birliklere katılmaya veya ayrılmaya karar vermek.
p) Yurt içindeki ve İçişleri Bakanlığının
izniyle yurt dışındaki belediyeler ve mahallî idare birlikleriyle karşılıklı iş
birliği yapılmasına; kardeş kent ilişkileri kurulmasına; ekonomik ve sosyal
ilişkileri geliştirmek amacıyla kültür, sanat ve spor gibi alanlarda faaliyet ve
projeler gerçekleştirilmesine; bu çerçevede arsa, bina ve benzeri tesisleri
yapma, yaptırma, kiralama veya tahsis etmeye karar vermek.
r) Fahrî hemşehrilik payesi ve beratı vermek.
s) Belediye başkanıyla encümen arasındaki
anlaşmazlıkları karara bağlamak.
t) Mücavir alanlara belediye hizmetlerinin
götürülmesine karar vermek.
u) İmar plânlarına uygun şekilde hazırlanmış
belediye imar programlarını görüşerek kabul etmek.
Başkanlık
divanı
Madde 19-
Belediye meclisi, seçim sonuçlarının ilânını takip eden beşinci gün belediye
başkanının başkanlığında kendiliğinden toplanır. Meclis bu toplantıda, üyeleri
arasından, gizli oyla meclis birinci ve ikinci başkan vekili ile en az iki kâtip
üyeyi ilk iki yıl için görev yapmak üzere seçer. İlk iki yıldan sonra seçilecek
başkanlık divanı yapılacak ilk mahallî idareler seçimlerine kadar görev yapar.
Başkanlık divanı seçimi üç gün içinde
tamamlanır.
Meclise belediye başkanı, katılamaması
durumunda meclis birinci başkan vekili, onun da katılamaması durumunda ikinci
başkan vekili başkanlık eder. Ancak yıllık faaliyet raporunun görüşüldüğü meclis
toplantısı meclis başkan vekilinin başkanlığında yapılır.
Başkanlık divanında boşalma olması durumunda
kalan süreyi tamamlamak üzere yenisi seçilir.
Meclis başkanı, meclis çalışmalarında düzeni
sağlamakla yükümlüdür.
Meclisin çalışması ve katılıma ilişkin esas ve
usûller İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Meclis toplantısı
Madde 20-
Belediye meclisi, her ayın ilk haftası, önceden kararlaştırdığı günde toplânır.
Meclis, resmî tatile rastlayan günlerde
çalışmasına ara verebilir. Belediye meclisi her yıl bir ay tatil kararı
alabilir.
Bütçe görüşmesine rastlayan toplantı süresi en
çok yirmi gün, diğer toplantıların süresi en çok beş gündür.
Mutat toplantı yeri dışında toplanılmasının
zorunlu olduğu durumda üyelere önceden bilgi vermek kaydıyla meclis başkanının
belediye sınırları içerisinde belirlediği yerde toplantı yapılır. Ayrıca,
toplantının yeri ve zamanı mutat usûllerle belde halkına duyurulur.
Meclis toplantıları açıktır. Meclis başkanının
veya üyelerden herhangi birinin gerekçeli önerisi üzerine, toplantıya
katılanların salt çoğunluğuyla kapalı oturum yapılmasına karar verilebilir.
Meclis görüşmeleri görevlilerce tutanağa
geçirilir, başkan ve kâtip üyeler tarafından imzalanır. Toplantılar, meclisin
kararıyla sesli ve görüntülü cihazlarla da kaydedilebilir.
(Ek Fıkra: 30/5/2007-5675/3 md.)
Belediye başkanı, acil durumlarda lüzum görmesi halinde belediye meclisini bir
yılda üç defadan fazla olmamak ve her toplantı bir birleşimi geçmemek üzere
toplantıya çağırır. Olağanüstü toplantı çağrısı ve gündem en az üç gün önceden
meclis üyelerine yazılı olarak duyurulur ve ayrıca mutat usûllerle ilan edilir.
Olağanüstü toplantılarda çağrıyı gerektiren konuların dışında hiçbir konu
görüşülemez.
Gündem
Madde 21-
Her ayın ilk günündeki belediye meclis gündemi belediye başkanı tarafından
belirlenerek en az üç gün önceden üyelere bildirilir ve çeşitli yöntemlerle
halka duyurulur.
Her ayın ilk toplantısında belediye başkanı
ve meclis üyeleri belediyeye ait işlerle ilgili konuların gündeme alınmasını
önerebilir. Öneri, toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla kabul edildiği
takdirde gündeme alınır.
İmar konuları ile yıllık bütçe dışında kalan
gündemdeki diğer konular ile üyelerin teklifleri; toplantıya katılanların salt
çoğunluğunun kabulü hâlinde komisyonlara havale edilmeksizin belediye meclisince
görüşülerek karara bağlanabilir.
Toplantı ve karar yeter sayısı
Madde 22-
Belediye meclisi, üye tam sayısının salt çoğunluğuyla toplanır ve katılanların
salt çoğunluğuyla karar verir. Ancak, karar yeter sayısı, üye tam sayısının
dörtte birinden az olamaz. Oylamada eşitlik çıkması durumunda meclis başkanının
bulunduğu taraf çoğunluk sayılır. Gizli oylamalarda eşitlik çıkması durumunda
oylama tekrarlanır, eşitliğin bozulmaması durumunda meclis başkanı tarafından
kur’a çekilir.
Meclisin toplanmasında, üye tam sayısının salt
çoğunluğu sağlanamadığı takdirde başkan, gün ve saatini tespit ederek en geç üç
gün içinde toplanmak üzere meclisi tatil eder. Gelecek toplantı, üye tam
sayısının dörtte birinden az olmayan üye sayısı ile yapılır.
Görüşmeler sırasında başkan veya üyelerden
birinin talebi üzerine yapılacak yoklamada karar yeter sayısının bulunmadığı
anlaşılırsa, ikinci fıkradaki hükümler uygulanır.
Üyeler oylarını bizzat kullanır. Gizli oy
kullanmaya fizikî bakımdan engelli üyeler, tayin edecekleri kişi eliyle oy
kullanabilirler.
Oylama gizli, işaretle veya ad okunarak
yapılır. Oy verme kabul, ret veya çekimser şeklinde olur.
Kararlar, meclis başkanı ve kâtip üyeler
tarafından imzalanır ve bir sonraki toplantıda üyelere dağıtılır.
Meclis kararlarının kesinleşmesi
Madde 23-
Belediye başkanı, hukuka aykırı gördüğü meclis kararlarını, gerekçesini de
belirterek yeniden görüşülmek üzere beş gün içinde meclise iade edebilir.
Yeniden görüşülmesi istenilmeyen kararlar ile
yeniden görüşülmesi istenip de belediye meclisi üye tam sayısının salt
çoğunluğuyla ısrar edilen kararlar kesinleşir.
Belediye başkanı, meclisin ısrarı ile
kesinleşen kararlar aleyhine on gün içinde idarî yargıya başvurabilir.
Kararlar kesinleştiği tarihten itibaren en geç
yedi gün içinde mahallin en büyük mülkî idare amirine gönderilir. Mülkî idare
amirine gönderilmeyen kararlar yürürlüğe girmez.
(İptal beşinci fıkra: Anayasa Mahkemesinin
4/2/2010 tarihli ve E.: 2008/27, K.: 2010/9 sayılı Kararı ile.)
Kesinleşen meclis kararlarının özetleri yedi
gün içinde uygun araçlarla halka duyurulur.
İhtisas komisyonları
Madde 24-
Belediye meclisi, üyeleri arasından en az üç en fazla beş kişiden oluşan ihtisas
komisyonları kurabilir. Komisyonların bir yılı geçmemek üzere ne kadar süre için
kurulacağı aynı meclis kararında belirtilir.
İhtisas komisyonları, her siyasî parti
grubunun ve bağımsız üyelerin meclisteki üye sayısının meclis üye tam sayısına
oranlanması suretiyle oluşturulur. İl ve ilçe belediyeleri ile nüfusu 10.000'in
üzerindeki belediyelerde plân ve bütçe ile imar komisyonlarının kurulması
zorunludur.
Meclis toplantısını müteakip imar komisyonu en
fazla on iş günü, diğer komisyonlar ise beş iş günü içinde kendilerine havale
edilen işleri sonuçlandırır. Komisyonlar kendilerine havale edilen işlerle
ilgili raporlarını bu sürenin sonunda meclise sunmadıkları takdirde, konu meclis
başkanı tarafından doğrudan gündeme alınır.
İhtisas komisyonlarının görev alanına giren
işler bu komisyonlarda görüşüldükten sonra belediye meclisinde karara bağlanır.
Mahalle muhtarları ve ildeki kamu
kuruluşlarının amirleri ile ildeki kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları,
üniversiteler, sendikalar ve gündemdeki konularla ilgili sivil toplum
örgütlerinin temsilcileri, oy hakkı olmaksızın kendi görev ve faaliyet
alanlarına giren konuların görüşüldüğü ihtisas komisyonu toplantılarına
katılabilir ve görüş bildirebilir.
Komisyon çalışmalarında uzman kişilerden
yararlanılabilir.
Komisyon raporları alenîdir, çeşitli yollarla
halka duyurulur ve isteyenlere meclis tarafından maliyetlerini aşmamak üzere
belirlenecek bedel karşılığında verilir.
Denetim komisyonu
Madde 25-
İl ve ilçe belediyeleri ile nüfusu 10.000'in üzerindeki belediyelerde, belediye
meclisi, her ocak ayı toplantısında belediyenin bir önceki yıl gelir ve
giderleri ile bunlara ilişkin hesap kayıt ve işlemlerinin denetimi için kendi
üyeleri arasından gizli oyla ve üye sayısı üçten az beşten çok olmamak üzere bir
denetim komisyonu oluşturur. Komisyon, her siyasî parti grubunun ve bağımsız
üyelerin meclisteki üye sayısının meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle
oluşur.
Komisyon, belediye başkanı tarafından belediye
binası içinde belirlenen yerde çalışır ve çalışmalarında kamu personelinden ve
gerektiğinde diğer uzman kişilerden yararlanabilir.
Denetim komisyonu toplantılarına, belediye ve
bağlı kuruluşları dışındaki kamu kurum ve kuruluşlarından görevlendirilenlere
(1.000); kamu personeli dışındaki diğer uzman kişilere büyükşehir
belediyelerinde (3.000), diğer belediyelerde (2.000) gösterge rakamının Devlet
memurlarına uygulanan aylık katsayıyla çarpımı sonucu bulunacak miktarı geçmemek
üzere, belediye meclisince belirlenecek miktarda günlük ödeme yapılır. Denetim
komisyonunun emrinde görevlendirilecek kişi ve gün sayısı belediye meclisince
belirlenir. Uzman kişilerde aranacak nitelikler belediye meclisinin çalışmasına
dair yönetmelikte düzenlenir.
Komisyon belediye birimleri ve bağlı
kuruluşlarından her türlü bilgi ve belgeyi isteyebilir. Bu istekler
gecikmeksizin yerine getirilir.
Komisyon, çalışmasını kırkbeş işgünü içinde
tamamlar ve buna ilişkin raporunu mart ayının sonuna kadar meclis başkanlığına
sunar.
Konusu suç teşkil eden hususlarla ilgili
olarak meclis başkanlığı tarafından yetkili mercilere suç duyurusunda bulunulur.
Meclisin bilgi edinme ve denetim yolları
Madde 26 -
Belediye meclisi, bilgi edinme ve denetim yetkisini faaliyet raporunu
değerlendirme, denetim komisyonu, soru, genel görüşme ve gensoru yoluyla
kullanır.
Meclis üyeleri, meclis başkanlığına önerge
vererek belediye işleriyle ilgili konularda sözlü veya yazılı soru sorabilir.
Soru, belediye başkanı veya görevlendireceği kişi tarafından sözlü veya yazılı
olarak cevaplandırılır.
Meclis üyelerinin en az üçte biri, meclis
başkanlığına istekte bulunarak, belediyenin işleriyle ilgili bir konuda genel
görüşme açılmasını isteyebilir. Bu istek meclis tarafından kabul edildiği
takdirde gündeme alınır.
Belediye başkanınca meclise sunulan bir önceki
yıla ait faaliyet raporundaki açıklamalar, meclis üye tam sayısının dörtte üç
çoğunluğuyla yeterli görülmezse, yetersizlik kararıyla görüşmeleri kapsayan
tutanak, meclis başkan vekili tarafından mahallin mülkî idare amirine
gönderilir.
Vali, dosyayı gerekçeli görüşüyle birlikte
Danıştaya gönderir.
Yetersizlik kararı, Danıştayca uygun görüldüğü
takdirde belediye başkanı, başkanlıktan düşer.
Meclis üye tam sayısının en az üçte biri
oranındaki üyenin imzasıyla belediye başkanı hakkında gensoru önergesi
verilebilir. Gensoru önergesi, meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun oyu
ile gündeme alınır ve üç tam gün geçmedikçe görüşülemez.
Gensoru önergesinin karara bağlanmasında
dördüncü fıkraya göre işlem yapılır.
Başkan ve meclis üyelerinin görüşmelere katılamayacağı durumlar
Madde 27-
Belediye başkanı ve meclis üyeleri, münhasıran kendileri, ikinci derece dâhil
kan ve kayın hısımları ve evlatlıkları ile ilgili işlerin görüşüldüğü meclis
toplantılarına katılamazlar.
Başkan ve meclis üyelerinin yükümlülükleri
Madde 28-
Belediye başkanı görevi süresince ve görevinin sona ermesinden itibaren iki yıl
süreyle, meclis üyeleri ise görevleri süresince ve görevlerinin sona ermesinden
itibaren bir yıl süreyle, belediye ve bağlı kuruluşlarına karşı doğrudan doğruya
veya dolaylı olarak taahhüde giremez, komisyonculuk ve temsilcilik yapamaz.
Meclis üyeliğinin sona ermesi
Madde 29-
Meclis üyeliği, ölüm ve istifa durumunda kendiliğinden sona erer. Meclis
üyeliğinden istifa dilekçesi belediye başkanlığına verilir ve başkan tarafından
meclisin bilgisine sunulur.
Özürsüz veya izinsiz olarak arka arkaya üç
birleşim günü veya bir yıl içinde yapılan toplantıların yarısına katılmayan
üyenin üyeliğinin düşmesine, savunması alındıktan sonra üye tam sayısının salt
çoğunluğuyla karar verilir.
Belediye meclisi üyeliğine seçilme
yeterliğinin kaybedilmesi durumunda, valinin bildirmesi üzerine Danıştay
tarafından üyeliğin düşmesine karar verilir.
Meclisin feshi
Madde 30-
Belediye meclisi;
a) Kendisine kanunla verilen görevleri süresi
içinde yapmayı ihmal eder ve bu durum belediyeye ait işleri sekteye veya
gecikmeye uğratırsa,
b) Belediyeye verilen görevlerle ilgisi
olmayan siyasî konularda karar alırsa,
İçişleri Bakanlığının bildirimi üzerine
Danıştayın kararı ile feshedilir.
İçişleri Bakanlığı gerekli gördüğü takdirde
meclisin feshine dair bildirim ile birlikte, karar verilinceye kadar meclis
toplantılarının ertelenmesini de ister. Danıştay, bu hususu en geç bir ay içinde
karara bağlar.
Bu şekilde feshedilen meclisin yerine seçilen
meclis, kalan süreyi tamamlar.
Boşalan meclisin görevinin yerine getirilmesi
Madde 31-
Belediye meclisinin;
a) Danıştay tarafından feshi veya meclis
toplantılarının ertelenmesi,
b) Meclis üye tam sayısının yarıdan fazlasının
tutuklanması,
c) Yedek üyelerin getirilmesinden sonra da
meclis üye tam sayısının yarısından aşağı düşmesi,
d) Geçici olarak görevden uzaklaştırılması,
Hâllerinde, meclis çalışabilir duruma
gelinceye veya yeni meclis seçimi yapılıncaya kadar meclis görevi, belediye
encümeninin memur üyeleri tarafından yürütülür.
Huzur ve izin hakkı
Madde 32-
Meclis başkan ve üyelerine, meclis ve komisyon toplantılarına katıldıkları her
gün için, 39 uncu madde uyarınca belediye başkanına ödenmekte olan aylık brüt
ödeneğin günlük tutarının üçte birini geçmemek üzere meclis tarafından
belirlenecek miktarda huzur hakkı ödenir. Huzur hakkı ödenecek gün sayısı, 20,
24 ve 25 inci maddelerde belirtilen toplantı günü sayısından fazla olamaz ve
meclis üyelerine aynı gün için birden fazla huzur hakkı ödenemez.
Meclis üyeleri hastalıkları süresince izinli
sayılır. Ayrıca mazeretleri durumunda, bir yıl içindeki toplantı süresinin
yarısını aşmamak şartıyla istekleri üzerine meclis tarafından izin verilebilir.
İKİNCİ BÖLÜM
Belediye Encümeni
Belediye encümeni
Madde 33-
Belediye encümeni, belediye başkanının başkanlığında;
a) İl belediyelerinde ve nüfusu 100.000'in
üzerindeki belediyelerde, belediye meclisinin her yıl kendi üyeleri arasından
bir yıl için gizli oyla seçeceği üç üye, malî hizmetler birim amiri ve belediye
başkanının birim amirleri arasından bir yıl için seçeceği iki üye olmak üzere
yedi kişiden,
b) Diğer belediyelerde, belediye meclisinin
her yıl kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği iki üye, malî
hizmetler birim amiri ve belediye başkanının birim amirleri arasından bir yıl
için seçeceği bir üye olmak üzere beş kişiden,
Oluşur.
Belediye başkanının katılamadığı
toplantılarda, belediye başkanının görevlendireceği başkan yardımcısı veya
encümen üyesi, encümene başkanlık eder.
Encümen toplantılarına gündemdeki konularla
ilgili olarak ilgili birim amirleri, belediye başkanı tarafından oy hakkı
olmaksızın görüşleri alınmak üzere çağrılabilir.
Encümenin görev ve yetkileri
Madde 34-
Belediye encümeninin görev ve yetkileri şunlardır:
a) Stratejik plân ve yıllık çalışma programı
ile bütçe ve kesinhesabı inceleyip belediye meclisine görüş bildirmek.
b) Yıllık çalışma programına alınan işlerle
ilgili kamulaştırma kararlarını almak ve uygulamak.
c) Öngörülmeyen giderler ödeneğinin harcama
yerlerini belirlemek.
d) Bütçede fonksiyonel sınıflandırmanın ikinci
düzeyleri arasında aktarma yapmak.
e) Kanunlarda öngörülen cezaları vermek.
f) Vergi, resim ve harçlar dışında kalan dava
konusu olan belediye uyuşmazlıklarının anlaşma ile tasfiyesine karar vermek.
g) Taşınmaz mal satımına, trampasına ve
tahsisine ilişkin meclis kararlarını uygulamak; süresi üç yılı geçmemek üzere
kiralanmasına karar vermek.
h) Umuma açık yerlerin açılış ve kapanış
saatlerini belirlemek.
i) Diğer kanunlarda belediye encümenine
verilen görevleri yerine getirmek.
Encümen toplantısı
Madde 35-
Belediye encümeni, haftada birden az olmamak üzere önceden belirlenen gün ve
saatte toplanır. Belediye başkanı acil durumlarda encümeni toplantıya
çağırabilir.
Encümen üye tam sayısının salt çoğunluğuyla
toplanır ve katılanların salt çoğunluğuyla karar verir. Encümenin 2886 sayılı
Devlet İhale Kanunu uyarınca ihale komisyonu olarak yapacağı toplantılarda da bu
hüküm geçerlidir. Oyların eşitliği durumunda başkanın bulunduğu taraf çoğunluk
sayılır. Çekimser oy kullanılamaz.
Encümen gündemi belediye başkanı tarafından
hazırlanır. Encümen üyeleri, başkanının uygun görüşü ile gündem maddesi teklif
edebilir. Belediye başkanı tarafından havale edilmeyen konular encümende
görüşülemez.
Encümene havale edilen konular bir hafta
içinde görüşülerek karara bağlanır.
Alınan kararlar başkan ve toplantıya katılan
üyeler tarafından imzalanır. Karara muhalif kalanlar gerekçelerini de açıklar.
Encümen başkan ve üyeleri, münhasıran
kendileri, ikinci derece dâhil kan ve kayın hısımları ve evlatlıkları ile ilgili
işlerin görüşüldüğü encümen toplantılarına katılamazlar.
Encümen üyelerine verilecek ödenek
Madde 36-
Belediye encümeni başkan ve üyelerine, nüfusu 10.000'e kadar olan belediyelerde
(3.500), nüfusu 10.001-50.000'e kadar olan belediyelerde (4.500),
50.001-200.000'e kadar olan belediyelerde (6.000) ve 200.001'in üzerinde olan
belediyelerde ise (7.500) gösterge rakamının Devlet memurları için belirlenen
aylık katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda aylık brüt ödenek verilir.
Encümenin memur üyelerine bu tutarların yarısı ödenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Belediye Başkanı
Belediye başkanı
Madde 37-
Belediye başkanı, belediye idaresinin başı ve belediye tüzel kişiliğinin
temsilcisidir. Belediye başkanı, ilgili kanunda gösterilen esas ve usûllere göre
seçilir.
Belediye başkanı, görevinin devamı süresince
siyasî partilerin yönetim ve denetim organlarında görev alamaz; profesyonel spor
kulüplerinin başkanlığını yapamaz ve yönetiminde bulunamaz.
Belediye başkanının görev ve yetkileri
Madde 38-
Belediye başkanının görev ve yetkileri şunlardır:
a) Belediye teşkilâtının en üst amiri olarak
belediye teşkilâtını sevk ve idare etmek, belediyenin hak ve menfaatlerini
korumak.
b) Belediyeyi stratejik plâna uygun olarak
yönetmek, belediye idaresinin kurumsal stratejilerini oluşturmak, bu
stratejilere uygun olarak bütçeyi, belediye faaliyetlerinin ve personelinin
performans ölçütlerini hazırlamak ve uygulamak, izlemek ve değerlendirmek,
bunlarla ilgili raporları meclise sunmak.
c) Belediyeyi Devlet dairelerinde ve
törenlerde, davacı veya davalı olarak da yargı yerlerinde temsil etmek veya
vekil tayin etmek.
d) Meclise ve encümene başkanlık etmek.
e) Belediyenin taşınır ve taşınmaz mallarını
idare etmek.
f) Belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve
tahsil etmek.
g) Yetkili organların kararını almak şartıyla
sözleşme yapmak.
h) Meclis ve encümen kararlarını uygulamak.
i) Bütçeyi uygulamak, bütçede meclis ve
encümenin yetkisi dışındaki aktarmalara onay vermek.
j) Belediye personelini atamak.
k) Belediye ve bağlı kuruluşları ile
işletmelerini denetlemek.
l) Şartsız bağışları kabul etmek.
m) Belde halkının huzur, esenlik, sağlık ve
mutluluğu için gereken önlemleri almak.
n) Bütçede yoksul ve muhtaçlar için ayrılan
ödeneği kullanmak, engellilere yönelik hizmetleri yürütmek ve engelliler
merkezini oluşturmak.(1)
o) Temsil ve ağırlama giderleri için ayrılan
ödeneği kullanmak.
p) Kanunlarla belediyeye verilen ve belediye
meclisi veya belediye encümeni kararını gerektirmeyen görevleri yapmak ve
yetkileri kullanmak.
Belediye başkanının özlük hakları
Madde 39-
Belediye başkanına nüfusu;
a) 10.000'e kadar olan beldelerde 70.000,
b) 10.001'den 50.000'e kadar olan beldelerde
80.000,
c) 50.001'den 100.000'e kadar olan beldelerde
100.000,
d) 100.001'den 250.000'e kadar olan
beldelerde 115.000,
e) 250.001'den 500.000’e kadar olan beldelerde
135.000,
f) 500.001’den 1.000.000’a kadar olan
beldelerde 155.000,
g) 1.000.001’den 2.000.000’a kadar olan
beldelerde 190.000,
h) 2.000.001’den fazla olan beldelerde
230.000,
Gösterge rakamının Devlet memurları için
belirlenen aylık katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda aylık brüt ödenek
ödenir. Nüfusu 50.001'den az olan il merkezi beldelerde bu ödeneğin
hesaplanmasında (c) bendinde belirtilen gösterge rakamı esas alınır.
Belediye başkanının görevli, izinli ve hasta
bulunduğu sürelerde ödeneği kesilmez.
Belediye başkanlığı yapmış olanların, personel
kanunlarına tâbi bir kadroya atanmaları hâlinde belediye başkanlığında geçen
süreleri memuriyette geçmiş sayılır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca
Devlet memurları ile bakmakla yükümlü bulundukları için uygulanan sosyal hak ve
yardımlar, aynı esas ve usûllere göre belediye başkanları ile bakmakla yükümlü
bulundukları için de uygulanır.
Başkan vekili
Madde 40-
Belediye başkanı izin, hastalık veya başka bir sebeple görev başında bulunmadığı
hâllerde, bu süre içinde kendisine vekâlet etmek üzere, belediye meclisi üyeleri
arasından birini başkan vekili olarak görevlendirir.
Başkan vekili, başkanın yetkilerine sahiptir.
Başkan vekiline, görev süresince başkana
ödenen aylık brüt ödeneğin gün hesabı üzerinden ödenek verilir.
Stratejik plân ve performans programı
Madde 41-
Belediye başkanı, mahallî idareler genel seçimlerinden itibaren altı ay içinde;
kalkınma plânı ve programı ile varsa bölge plânına uygun olarak stratejik plân
ve ilgili olduğu yıl başından önce de yıllık performans programı hazırlayıp
belediye meclisine sunar.
––––––––––––
(1) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun
1 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “özürlülere” ve “özürlüler” ibareleri
sırasıyla “engellilere” ve “engelliler”
şeklinde değiştirilmiştir.
Stratejik plân, varsa üniversiteler ve
meslek odaları ile konuyla ilgili sivil toplum örgütlerinin görüşleri alınarak
hazırlanır ve belediye meclisi tarafından kabul edildikten sonra yürürlüğe
girer.
Nüfusu 50.000'in altında olan belediyelerde
stratejik plân yapılması zorunlu değildir.
Stratejik plân ve performans programı bütçenin
hazırlanmasına esas teşkil eder ve belediye meclisinde bütçeden önce görüşülerek
kabul edilir.
Yetki devri
Madde 42-
Belediye başkanı, görev ve yetkilerinden bir kısmını uygun gördüğü takdirde,
yöneticilik sıfatı bulunan belediye görevlilerine devredebilir.
İhtilâf hâli
Madde 43-
Belediye başkanının kendisinin, birinci ve
ikinci derecedeki kan ve kayın hısımlarının ve evlatlıklarının, belediye ile
ihtilâflı olduğu durumlarda dava açılması ve bu davada belediyenin temsili,
meclis birinci başkan vekili, bulunmadığı takdirde ikinci başkan vekili veya
bunların yetkilendireceği kişiler tarafından yerine getirilir.
Belediye başkanlığının sona ermesi
Madde 44-
Belediye başkanlığı, ölüm ve istifa hâllerinde kendiliğinden sona erer.
Belediye başkanının;
a) Mazeretsiz ve kesintisiz olarak yirmi
günden fazla görevini terk etmesi ve bu durumun mahallin mülkî idare amiri
tarafından belirlenmesi,
b) Seçilme yeterliğini kaybetmesi,
c) Görevini sürdürmesine engel bir hastalık
veya engellilik durumunun yetkili sağlık kuruluşu raporuyla belgelenmesi,(1)
d) Meclisin feshine neden olan eylem ve
işlemlere katılması,
Hâllerinden birinin meydana gelmesi durumunda
İçişleri Bakanlığının başvurusu üzerine Danıştay kararıyla başkanlık sıfatı sona
erer.
Belediye başkanlığının boşalması hâlinde yapılacak işlemler
Madde 45-
Belediye başkanlığının herhangi bir nedenle boşalması durumunda, vali tarafından
belediye meclisinin on gün içinde toplanması sağlanır. Meclis, birinci başkan
vekilinin, onun bulunmaması durumunda ikinci başkan vekilinin, onun da
bulunmaması durumunda en yaşlı üyenin başkanlığında toplanarak;
a) Belediye başkanlığının boşalması veya seçim
dönemini aşacak biçimde kamu hizmetinden yasaklanma cezasının verilmiş olması
durumunda bir başkan,
b) Başkanın görevden uzaklaştırılması,
tutuklanması veya seçim dönemini aşmayacak biçimde kamu hizmetinden yasaklama
cezası alması durumunda bir başkan vekili, Seçer.
––––––––––––
(1) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun
1 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “sakatlık” ibaresi “engellilik” şeklinde
değiştirilmiştir.
(Ek fıkra: 15/8/2016-KHK-674/38 md.;
Aynen Kabul: 10/11/2016-6758/34 md.)
Ancak, belediye başkanı veya başkan
vekili ya da meclis üyesinin terör veya terör örgütlerine yardım ve yataklık
suçları sebebiyle görevden uzaklaştırılması veya tutuklanması ya da kamu
hizmetinden yasaklanması veya başkanlık sıfatı veya meclis üyeliğinin sona
ermesi hallerinde 46 ncı maddedeki makamlarca belediye başkanı veya başkan
vekili ya da meclis üyesi görevlendirilir. Görevlendirilecek kişinin seçilme
yeterliğine sahip olması şarttır. Görevden uzaklaştırılan veya tutuklanan
belediye meclisi üyesinin istifa etmesi halinde de bu fıkra hükümleri uygulanır.
Bu fıkra gereğince belediye başkanı veya başkan vekili görevlendirilen
belediyelerde bütçe ve muhasebe iş ve işlemleri valilik onayı ile defterdarlığa
veya mal müdürlüğüne gördürülebilir. Bu belediyelerde belediye meclisi, başkanın
çağrısı olmadıkça toplanamaz. Meclisin, encümenin ve komisyonların görev ve
yetkileri 31 inci maddede belirtilen encümen üyeleri tarafından yürütülür.
Belediye başkanı veya başkan vekili belediye
meclis üyeleri arasından ve gizli oyla seçilir. İlk iki oylamada üye tam
sayısının üçte iki ve üçüncü oylamada üye tam sayısının salt çoğunluğu aranır.
Üçüncü oylamada salt çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamada en çok oy alan iki aday
için dördüncü oylama yapılır. Dördüncü oylamada en fazla oy alan üye, belediye
başkanı veya başkan vekili seçilmiş olur. Oyların eşitliği durumunda kur'a
çekilir.
Birinci fıkranın (b) bendi uyarınca başkan
vekili seçildikten sonra belediye başkanlığının (a) bendinde belirtilen
nedenlerle boşalması durumunda bu maddeye göre belediye başkanı seçilir.
Yeni seçilen belediye başkanının görev süresi,
yerine seçildiği başkanın görev süresi ile sınırlıdır. Başkan vekili, yeni
başkan seçilinceye veya görevden uzaklaştırılmış ya da tutuklanmış olan başkan
göreve dönünceye kadar görev yapar.
Belediye başkanı veya başkan vekili
seçilinceye kadar belediye başkanlığı görevi, meclis birinci başkan vekili,
bulunmaması durumunda ikinci başkan vekili, onun da bulunmaması durumunda vali
tarafından görevlendirilecek bir kamu görevlisi tarafından yürütülür.
Belediye başkanı veya başkan vekili seçimi en
geç onbeş gün içinde tamamlanmadığı takdirde belediye meclisinin feshine ilişkin
hükümler uygulanır.
Belediye başkanı görevlendirilmesi
Madde 46-
Belediye başkanlığının herhangi bir nedenle boşalması ve yeni belediye başkanı
veya başkan vekili seçiminin yapılamaması durumunda, seçim yapılıncaya kadar
belediye başkanlığına büyükşehir ve il belediyelerinde İçişleri Bakanı, diğer
belediyelerde vali tarafından görevlendirme yapılır. Görevlendirilecek kişinin
belediye başkanı seçilme yeterliğine sahip olması şarttır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Organlara İlişkin Ortak
Hükümler
Görevden uzaklaştırma
Madde 47-
Görevleriyle ilgili bir suç nedeniyle haklarında soruşturma veya kovuşturma
açılan belediye organları veya bu organların üyeleri, kesin hükme kadar İçişleri
Bakanı tarafından görevden uzaklaştırılabilir.
Görevden uzaklaştırma kararı iki ayda bir
gözden geçirilir. Devamında kamu yararı bulunmayan görevden uzaklaştırma kararı
kaldırılır.
Görevden uzaklaştırılanlar hakkında;
kovuşturma açılmaması, kamu davasının düşmesi veya beraat kararı verilmesi,
davanın genel af ile ortadan kaldırılması veya görevden düşürülmeyi
gerektirmeyen bir suçla mahkûm olunması durumunda görevden uzaklaştırma kararı
kaldırılır.
Görevden uzaklaştırılan belediye başkanına,
görevden uzak kaldığı sürece aylık ödeneğinin üçte ikisi ödenir ve bu süre
içinde diğer sosyal hak ve yardımlardan yararlanmaya devam eder.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Belediye Teşkilâtı
BİRİNCİ BÖLÜM
Belediye Teşkilâtı ve
Personeli
Belediye teşkilâtı
Madde 48-
Belediye teşkilâtı, norm kadroya uygun olarak yazı işleri, malî hizmetler, fen
işleri ve zabıta birimlerinden oluşur.
Beldenin nüfusu, fizikî ve coğrafî yapısı,
ekonomik, sosyal ve kültürel özellikleri ile gelişme potansiyeli dikkate
alınarak, norm kadro ilke ve standartlarına uygun olarak gerektiğinde sağlık,
itfaiye, imar, insan kaynakları, hukuk işleri ve ihtiyaca göre diğer birimler
oluşturulabilir. Bu birimlerin kurulması, kaldırılması veya birleştirilmesi
belediye meclisinin kararıyla olur.
Norm kadro ve personel istihdamı
Madde 49-
Norm kadro ilke ve standartları İçişleri Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı
tarafından müştereken belirlenir. Belediyenin ve bağlı kuruluşlarının norm
kadroları, bu ilke ve standartlar çerçevesinde belediye meclisi kararıyla
belirlenir.
Belediye personeli, belediye başkanı
tarafından atanır. Birim müdürlüğü ve üstü yönetici kadrolarına yapılan atamalar
ilk toplantıda belediye meclisinin bilgisine sunulur.
Belediye ve bağlı kuruluşlarında, norm kadroya
uygun olarak çevre, sağlık, veterinerlik, teknik, hukuk, ekonomi, bilişim ve
iletişim, plânlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık alanlarında
avukat, mimar, mühendis, şehir ve bölge plâncısı, çözümleyici ve programcı,
tabip, uzman tabip, ebe, hemşire, veteriner, kimyager, teknisyen ve tekniker
gibi uzman ve teknik personel yıllık sözleşme ile çalıştırılabilir. Sözleşmeli
personel eliyle yürütülen hizmetlere ilişkin boş kadrolara ayrıca atama
yapılamaz. Bu personelin, yürütecekleri hizmetler için ihdas edilmiş kadro
unvanının gerektirdiği nitelikleri taşımaları şarttır. Bu fıkra uyarınca
sözleşmeli olarak istihdam edileceklere ödenecek net ücret, söz konusu kadro
unvanı için birinci derecenin birinci kademesi esas alınmak suretiyle 657 sayılı
Devlet Memurları Kanununa göre tespit edilecek her türlü ödemeler toplamının net
tutarının yüzde 25 fazlasını geçmemek üzere belediye meclisi kararıyla
belirlenir. Genel hükümlere göre birinci dereceden kadro ihdas edilemeyen kadro
unvanları için ise o kadro unvanından ihdası yapılmış en yüksek kadro
derecesinin birinci kademesi esas alınır ve yapılacak ödemenin azami tutarı
yukarıda belirtilen usûle göre tespit olunur. Bu fıkra hükümlerine göre
çalıştırılacak personel için İçişleri Bakanlığı unvanlar itibarıyla sınırlama
getirebilir.
Avukat, mimar, mühendis (inşaat mühendisi ve
harita mühendisi olmak kaydıyla) ve veteriner kadrosu bulunmayan veya işlerin
azlığı nedeniyle bu unvanlarda kadrolu personel istihdamına ihtiyaç duyulmayan
belediyelerde, bu hizmetlerin yürütülmesi amacıyla, haftanın ya da ayın belirli
gün veya saatlerinde kısmi zamanlı olarak sözleşme ile personel
çalıştırılabilir. Kısmi zamanlı olarak çalıştırılacak personel sayısı yukarıda
belirtilen her unvan için birden fazla olamaz ve bunlarla yapılacak sözleşme
süresi takvim yılını aşamaz. Bunlara ödenecek net ücret, aynı unvanlı kadroların
birinci derecesinin birinci kademesi için yapılması gereken bütün ödemeler
toplamının net tutarının yarısını geçmemek ve çalıştırılacak süre ile orantılı
olmak üzere belediye meclisi kararı ile tespit edilir. Bu fıkra uyarınca
sözleşmeli personel olarak çalıştırılanlar için iş sonu tazminatı ödenmez ve
işsizlik sigortası primi yatırılmaz. Bunlardan yaptıkları başka işler sebebiyle
herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna tâbi olanlar için sosyal sigorta ve genel
sağlık sigortası primi yatırılmaz ve aynı kişi birden fazla belediye veya bağlı
kuruluşta çalıştırılamaz.
Üçüncü ve dördüncü fıkra hükümleri uyarınca
çalıştırılacak personele her ne ad altında olursa olsun sözleşme ücreti dışında
herhangi bir ödeme yapılmaz ve ücret mahiyetinde aynî ya da nakdî menfaat temin
edilmez. Bu personel hakkında bu Kanunla düzenlenmeyen hususlarda vize şartı
aranmaksızın 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B)
fıkrasına göre istihdam edilenler hakkındaki hükümler uygulanır. Bu personele
ait sözleşme örnekleri sözleşmenin imzalanmasını izleyen 30 gün içinde İçişleri
Bakanlığına gönderilir. (Ek cümle: 29/6/2012-6338/16 md.) Dördüncü
fıkrada sayılan unvanlara ilişkin hizmetler dışında kalmak ve o hizmet için
ihdas edilmiş kadro bulunmamak kaydıyla, İçişleri Bakanlığınca üçüncü fıkra
çerçevesinde sözleşmeli personel istihdamı uygun görülmüş olan kadro unvanlarına
ilişkin görevlerde, 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (B) fıkrasına göre
münhasıran kısmi süreli olarak sözleşmeli personel çalıştırılabilir.(1)
Kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen
memurlar, belediye başkanının talebi, kendilerinin ve kurumlarının
muvafakatiyle, belediyelerin birim müdürü ve üstü yönetici kadrolarında geçici
olarak görevlendirilebilirler. Bu şekilde görevlendirmelerde 657 sayılı Devlet
Memurları Kanununun 68 inci maddesinin (B) fıkrasında öngörülen şartlar dikkate
alınır. Belediyelerde bu şekilde istihdam edilen personel kurumlarından izinli
sayılırlar. Bu personelin görevlendirildikleri süre zarfındaki,
görevlendirildikleri kadroya ait her türlü malî hakları ile kurumları
tarafından karşılanması gereken sosyal güvenlik ve benzeri diğer hakları
belediye tarafından ödenir. İzinli oldukları müddet, terfi ve emekliliklerinde
hesaba katılır ve terfi haklarını kazananlar başkaca bir işleme lüzum
kalmaksızın terfi ettirilirler. Bu şekilde görevlendirilenler, görevlendirme
süresinin sona ermesinden itibaren onbeş gün içerisinde yazılı olarak
kurumlarına başvurmaları hâlinde en geç bir ay içerisinde kadrolarına veya
müktesebine uygun başka bir kadroya atanırlar.
Norm kadrosunda belediye başkan yardımcısı
bulunan belediyelerde norm kadro sayısına bağlı kalınmaksızın; belediye başkanı,
zorunlu gördüğü takdirde, nüfusu 50.000'e kadar olan belediyelerde bir, nüfusu
50.001-200.000 arasında olan belediyelerde iki, nüfusu 200.001-500.000 arasında
olan belediyelerde üç, nüfusu 500.000 ve fazla olan belediyelerde dört belediye
meclis üyesini belediye başkan yardımcısı olarak görevlendirebilir. Bu şekilde
görevlendirilen meclis üyelerine belediye başkanına verilen ödeneğin 2/3'ünü
aşmamak üzere belediye meclisi tarafından belirlenecek aylık ödenek verilir ve
taleplerine göre bir sosyal güvenlik kurumu ile ilişkilendirilir. Bu şekilde
görevlendirme, memuriyete geçiş, sözleşmeli veya işçi statüsünde çalışma dâhil
ilgililer açısından herhangi bir hak teşkil etmez ve belediye meclisinin görev
süresini aşamaz. Sosyal güvenlik prim ve benzeri giderlerden kurum karşılıkları
belediye bütçesinden karşılanır.
––––––––––––
(1) 24/7/2008 tarihli ve 5793 sayılı
Kanunun 46 ncı maddesiyle bu fıkrada yer alan "İçişleri Bakanlığına ve Maliye
Bakanlığına" ibaresi "İçişleri Bakanlığına" şeklinde değiştirilmiştir.
Belediyenin yıllık toplam personel giderleri, gerçekleşen en son yıl bütçe
gelirlerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme
katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın yüzde otuzunu aşamaz. Nüfusu
10.000'in altında olan belediyelerde bu oran yüzde kırk olarak uygulanır. Yıl
içerisinde aylık ve ücretlerde beklenmedik bir artışın meydana gelmesi sonucunda
personel giderlerinin söz konusu oranları aşması durumunda, cari yıl ve izleyen
yıllarda personel giderleri bu oranların altına ininceye kadar yeni personel
alımı yapılamaz. Yeni personel alımı nedeniyle bu oranın aşılması sebebiyle
oluşacak kamu zararı, zararın oluştuğu tarihten itibaren hesaplanacak kanunî
faiziyle birlikte belediye başkanından tahsil edilir. Personelin her türlü
alacakları zamanında ve öncelikle ödenir.
Sözleşmeli ve işçi statüsünde çalışanlar hariç
belediye memurlarına, başarı durumlarına göre toplam memur sayısının yüzde onunu
ve Devlet memurlarına uygulanan aylık katsayının (20.000) gösterge rakamı ile
çarpımı sonucu bulunacak miktarı geçmemek üzere, hastalık ve yıllık izinleri
dâhil olmak üzere, çalıştıkları sürelerle orantılı olarak encümen kararıyla
yılda en fazla iki kez ikramiye ödenebilir.
Personel devri
Madde 50-
Bu Kanunun 8 ve 11 inci maddeleri uyarınca tüzel kişiliği kaldırılan
belediyelerin kadroları ve personeli; katılma hâlinde katıldıkları belediyeye,
köye dönüştürülme hâlinde ilgili il özel idaresine devredilir. Devredilen
personelden kadro ve görev unvanları değişmeyenler, aynı unvanlı kadrolara
atanmış sayılırlar. Devredilen personelden durumlarına uygun boş kadro
olmayanların veya mevcut kadro unvanı ile atamaları yapılamayanların kadro
unvanları üç ay içerisinde ilgili belediye meclisi veya il genel meclisince aynı
sınıf içerisinde kalmak kaydıyla değiştirilir. Bu değişiklikten itibaren bir ay
içerisinde ilgililerin durumlarına uygun kadrolara atamaları yapılır. Söz konusu
personel, atama işlemleri yapılıncaya kadar devredildikleri belediye veya il
özel idaresince ihtiyaç duyulan işlerde görevlendirilebilirler. Bunlar yeni bir
kadroya atanıncaya kadar eski kadrolarına ait aylık, ücret, ek gösterge, her
türlü zam ve tazminatları ile diğer malî haklarını devredildikleri belediye veya
il özel idaresinden almaya devam ederler. Devredilen personelden memur
statüsünde görev yapanların, atandıkları yeni kadrolarının aylık,
ekgösterge, her türlü zam ve tazminatları ile diğer malî hakları toplamının net
tutarının, eski kadrolarına bağlı olarak en son ayda almakta oldukları aylık, ek
gösterge, her türlü zam ve tazminatları ile diğer malî hakları toplamı net
tutarından az olması hâlinde aradaki fark giderilinceye kadar atandıkları
kadrolarda kaldıkları sürece herhangi bir kesintiye tâbi olmaksızın tazminat
olarak ödenir.
Tüzel kişiliği kaldırılan belediyelerde 657
sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrasına göre istihdam
edilen sözleşmeli personelin pozisyonları, (…)(1) başka bir işleme
gerek kalmaksızın devredildikleri belediye veya il özel idaresi adına vize
edilmiş sayılır.(1)
––––––––––––
(1) Bu fıkrada yer alan “... avukat unvanlı
pozisyonlar hariç olmak üzere, ...” ifadesi, Anayasa Mahkemesinin 24/1/2007
tarihli ve E.: 2005/95, K.: 2007/5 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir.
İKİNCİ BÖLÜM
Belediye Zabıtası, İtfaiye ve
Acil Durum Plânlaması
Zabıtanın görev ve yetkileri
Madde 51-
Belediye zabıtası, beldede esenlik, huzur, sağlık ve düzenin sağlanmasıyla
görevli olup bu amaçla, belediye meclisi tarafından alınan ve belediye zabıtası
tarafından yerine getirilmesi gereken emir ve yasaklarla bunlara uymayanlar
hakkında mevzuatta öngörülen ceza ve diğer yaptırımları uygular.
Görevini yaparken zabıtaya karşı gelenler,
kolluk kuvvetlerine karşı gelenler gibi cezalandırılır.
Belediye zabıta teşkilâtının çalışma usûl ve
esasları, çalışanların görev ve yetkileri, memurluğa alınması için taşımaları
gereken nitelikler, alacakları meslek içi eğitim, görevde yükselme, meslekten
çıkarılma, giyecekleri kıyafet ve savunma amaçlı olarak kullanacakları aletler
ile zabıta teşkilâtında hizmet gereklerine göre oluşturulacak birimler, İçişleri
Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Belediye, bu
yönetmeliğe aykırı olmamak üzere ek düzenlemeler yapabilir.
Zabıta hizmetleri kesintisiz olarak yürütülür.
Zabıta personelinin çalışma süresi ve saatleri 657 sayılı Devlet Memurları
Kanununda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın, hizmetin
aksatılmadan yürütülmesini sağlayacak şekilde düzenlenir. Belediye zabıta ve
özel güvenlik hizmetlerinde fiilen çalışanlara, fazla mesai ücreti olarak yılı
bütçe kanununda belirlenen üst sınırı aşmamak kaydıyla belediye meclisi kararı
ile tespit edilen maktu tutar ödenir.
İtfaiye
Madde 52-
İtfaiye teşkilâtının çalışma usûl ve esasları, çalışanların görev ve yetkileri,
memurluğa alınması için taşımaları gereken nitelikler, alacakları meslek içi
eğitim, görevde yükselme, meslekten çıkarılma, giyecekleri kıyafet ve savunma
amaçlı olarak kullanacakları aletler ile itfaiye teşkilâtında hizmet gereklerine
göre oluşturulacak birimler, İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılacak
yönetmelikle düzenlenir. Belediye bu yönetmeliğe aykırı olmamak üzere ek
düzenlemeler yapabilir.
İtfaiye hizmetleri kesintisiz olarak
yürütülür. İtfaiye personelinin çalışma süresi ve saatleri 657 sayılı Devlet
Memurları Kanununda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın,
hizmetin aksatılmadan yürütülmesini sağlayacak şekilde düzenlenir. Belediye
itfaiye teşkilâtında fiilen çalışanlara fazla mesai ücreti olarak yılı bütçe
kanununda belirlenen üst sınırı aşmamak kaydıyla belediye meclisi kararı ile
tespit edilen maktu tutar ödenir.
Acil durum plânlaması
Madde 53-
Belediye; yangın, sanayi kazaları, deprem ve diğer doğal afetlerden korunmak
veya bunların zararlarını azaltmak amacıyla beldenin özelliklerini de dikkate
alarak gerekli afet ve acil durum plânlarını yapar, ekip ve donanımı hazırlar.
Acil
durum plânlarının hazırlanmasında varsa il ölçeğindeki diğer acil durum
plânlarıyla da koordinasyon sağlanır ve ilgili bakanlık, kamu kuruluşları,
meslek teşekkülleriyle üniversitelerin ve diğer mahallî idarelerin görüşleri
alınır.
Plânlar doğrultusunda halkın eğitimi için
gerekli önlemler alınarak ikinci fıkrada sayılan idareler, kurumlar ve
örgütlerle ortak programlar yapılabilir.
Belediye, belediye sınırları dışında yangın ve
doğal afetler meydana gelmesi durumunda, bu bölgelere gerekli yardım ve destek
sağlayabilir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Belediyelerin Denetimi
Denetimin amacı
Madde 54-
Belediyelerin denetimi; faaliyet ve işlemlerde hataların önlenmesine yardımcı
olmak, çalışanların ve belediye teşkilâtının gelişmesine, yönetim ve kontrol
sistemlerinin geçerli, güvenilir ve tutarlı duruma gelmesine rehberlik etmek
amacıyla; hizmetlerin süreç ve sonuçlarını mevzuata, önceden
belirlenmiş amaç ve hedeflere, performans ölçütlerine ve kalite
standartlarına göre tarafsız olarak analiz etmek, karşılaştırmak ve ölçmek;
kanıtlara dayalı olarak değerlendirmek, elde edilen sonuçları rapor hâline
getirerek ilgililere duyurmaktır.
Denetimin kapsamı ve türleri
Madde 55-
Belediyelerde iç ve dış denetim yapılır. Denetim, iş ve işlemlerin hukuka
uygunluk, malî ve performans denetimini kapsar.
İç ve dış denetim 5018 sayılı Kamu Malî
Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerine göre yapılır.
Ayrıca, belediyenin malî işlemler dışında
kalan diğer idarî işlemleri, hukuka uygunluk ve idarenin bütünlüğü açısından
İçişleri Bakanlığı tarafından da denetlenir.
Belediyelere bağlı kuruluş ve işletmeler de
yukarıdaki esaslara göre denetlenir.
Denetime ilişkin sonuçlar kamuoyuna açıklanır
ve meclisin bilgisine sunulur.
Faaliyet raporu
Madde 56-
Belediye başkanı, 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 41 inci
maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen biçimde; stratejik plân ve performans
programına göre yürütülen faaliyetleri, belirlenmiş performans ölçütlerine göre
hedef ve gerçekleşme durumu ile meydana gelen sapmaların nedenlerini ve belediye
borçlarının durumunu açıklayan faaliyet raporunu hazırlar. Faaliyet raporunda,
bağlı kuruluş ve işletmeler ile belediye ortaklıklarına ilişkin söz konusu bilgi
ve değerlendirmelere de yer verilir.
Faaliyet raporu nisan ayı toplantısında
belediye başkanı tarafından meclise sunulur. Raporun bir örneği İçişleri
Bakanlığına gönderilir ve kamuoyuna da açıklanır.
Hizmetlerde aksama
Madde 57-
Belediye hizmetlerinin ciddi bir biçimde aksatıldığının ve bu durumun halkın
sağlık, huzur ve esenliğini hayati derecede olumsuz etkilediğinin İçişleri
Bakanlığının talebi üzerine yetkili sulh hukuk hâkimi tarafından belirlenmesi
durumunda İçişleri Bakanı, hizmetlerde meydana gelecek aksamanın giderilmesini,
hizmetin özelliğine göre makul bir süre vererek belediye başkanından ister.
Aksama giderilemezse, söz konusu hizmetin
yerine getirilmesini o ilin valisinden ister. Bu durumda vali, aksaklığı
öncelikle belediyenin araç, gereç, personel ve diğer kaynaklarıyla giderir.
Mümkün olmadığı takdirde diğer kamu kurum ve kuruluşlarının imkânlarını da
kullanabilir. Ortaya çıkacak maliyet vali tarafından İller Bankasına bildirilir
ve İller Bankasınca o belediyenin müteakip ay genel bütçe vergi gelirleri
tahsilâtı toplamı üzerinden belediyeye ayrılan paydan valilik emrine gönderilir.
İçişleri Bakanlığının talebi üzerine sulh
hukuk hâkimi tarafından alınan karara karşı ilgili belediyece asliye hukuk
mahkemesine itiraz edilebilir.
(Ek fıkra: 15/8/2016-KHK-674/39
md.; Aynen Kabul:
10/11/2016-6758/35 md.)Ancak
belediye veya bağlı idarelerde; hizmetlerin aksatılmasının terör veya şiddet
olaylarıyla mücadeleyi olumsuz etkilediğinin veya etkileyeceğinin valilik
tarafından belirlenmesi halinde, valilik söz konusu hizmeti Yatırım İzleme ve
Koordinasyon Başkanlığı, il özel idaresi veya kamu kurum ve kuruluşları
aracılığıyla yapar veya yaptırır. Valiliğin talebi üzerine, yapılan veya
yapılacak harcamalar karşılığı tutarlar, Maliye Bakanlığı veya İller Bankası
Anonim Şirketince ilgili idare payından kesilerek ilgili kurum ve kuruluşa
gönderilir. Merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idarelerine aktarılan
tutarlar bu idarelerin bütçeleriyle ilişkilendirilir. Bu fıkra kapsamındaki
ihtiyaçlar; parasal ve bütçe sınırlamasına tabi olmaksızın 4/1/2002 tarihli ve
4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 22 nci maddesinde belirtilen usule göre temin
edilir.
(Ek fıkra: 15/8/2016-KHK-674/39
md.;
Aynen Kabul: 10/11/2016-6758/35 md.)
Belediye ve bağlı idare imkânlarının
terör veya şiddet olaylarına dolaylı ya da doğrudan destek sağlamak amacıyla
kullanıldığının valilik tarafından belirlenmesi durumunda, terör ve şiddet
olaylarına destek olmak amacıyla kullanılan belediye veya bağlı idare
taşınırlarına mahallin en büyük mülki idare amiri tarafından el konulur. Bu
fıkra kapsamında sorumluluğu tespit edilen belediye veya bağlı idare
personelinin vali veya kaymakam tarafından görevden uzaklaştırılması halinde
göreve iade işlemi ancak uzaklaştırma işlemini yapan makam tarafından yapılır.
Denetimle ilgili diğer hükümler
Madde 58-
Denetimin yapılması ve faaliyet raporunun hazırlanması hususunda bu Kanunda
hüküm bulunmayan durumlarda 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile
diğer kanunların ilgili hükümleri uygulanır.
BEŞİNCİ KISIM
Malî Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Belediyenin Gelir ve Giderleri
Belediyenin gelirleri
Madde 59-
Belediyenin gelirleri şunlardır:
a) Kanunlarla gösterilen belediye vergi,
resim, harç ve katılma payları.
b) Genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan
pay.
c) Genel ve özel bütçeli idarelerden yapılacak
ödemeler.
d) Taşınır ve taşınmaz malların kira, satış ve
başka suretle değerlendirilmesinden elde edilecek gelirler.
e) Belediye meclisi tarafından belirlenecek
tarifelere göre tahsil edilecek hizmet karşılığı ücretler.
f) Faiz ve ceza gelirleri.
g) Bağışlar.
h) Her türlü girişim, iştirak ve faaliyetler
karşılığı sağlanacak gelirler.
i) Diğer gelirler.
Büyükşehir belediyelerinde büyükşehir
sınırları ve mücavir alanları içinde belediyelerince tahsil edilen emlak vergisi
tutarının tamamı ilgili ilçe ve ilk kademe belediyeleri tarafından alınır.
Bunlardan büyükşehir belediyesine veya özel idareye ayrıca pay kesilmez.
Belediyenin giderleri
Madde 60-
Belediyenin giderleri şunlardır:
a) Belediye binaları, tesisleri ile araç ve
malzemelerinin temini, yapımı, bakımı ve onarımı için yapılan giderler.
b) Belediyenin personeline ve seçilmiş
organlarının üyelerine ödenen maaş, ücret, ödenek, huzur hakkı, yolluklar,
hizmete ilişkin eğitim harcamaları ile diğer giderler.
c) Her türlü alt yapı, yapım, onarım ve bakım
giderleri.
d) Vergi, resim, harç, katılma payı, hizmet
karşılığı alınacak ücretler ve diğer gelirlerin takip ve tahsili için yapılacak
giderler.
e) Belediye zabıta ve itfaiye hizmetleri ile
diğer görev ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılacak giderler.
f) Belediyenin kuruluşuna katıldığı şirket,
kuruluş ve katıldığı birliklerle ilgili ortaklık payı ve üyelik aidatı
giderleri.
g) Mezarlıkların tesisi, korunması ve bakımına
ilişkin giderler.
h) Faiz, borçlanmaya ilişkin diğer ödemeler
ile sigorta giderleri.
i) Dar gelirli, yoksul, muhtaç ve
kimsesizler ile engellilere yapılacak sosyal hizmet ve yardımlar.(1)
j) Dava takip ve icra giderleri.
k) Temsil, tören, ağırlama ve tanıtım
giderleri.
l) Avukatlık, danışmanlık ve denetim
hizmetleri karşılığı yapılacak ödemeler.
m) Yurt içi ve yurt dışı kamu ve özel kesim
ile sivil toplum örgütleriyle birlikte yapılan ortak hizmetler ve proje
giderleri.
n) Sosyo-kültürel, sanatsal ve bilimsel
etkinlikler için yapılan giderler.
o) Belediye hizmetleriyle ilgili olarak
yapılan kamuoyu yoklaması ve araştırması giderleri.
p) Kanunla verilen görevler ve hizmetlerin
yürütülmesi için yapılan diğer giderler.
r) Şartlı bağışlarla ilgili yapılacak
harcamalar.
s) İmar düzenleme giderleri.
t) Her türlü proje giderleri.
İKİNCİ BÖLÜM
Belediye Bütçesi
Belediye bütçesi
Madde 61-
Belediyenin stratejik plânına ve performans programına uygun olarak hazırlanan
bütçe, belediyenin malî yıl ve izleyen iki yıl içindeki gelir ve gider
tahminlerini gösterir, gelirlerin toplanmasına ve harcamaların yapılmasına izin
verir.
Bütçeye ayrıntılı harcama programları ile
finansman programları eklenir.
Bütçe yılı Devlet malî yılı ile aynıdır.
Bütçe dışı harcama yapılamaz.
Belediye başkanı ve harcama yetkisi verilen
diğer görevliler, bütçe ödeneklerinin verimli, tutumlu ve yerinde harcanmasından
sorumludur.
Bütçenin hazırlanması ve kabulü
Madde 62-
Belediye başkanı tarafından hazırlanan bütçe tasarısı eylül ayının birinci
gününden önce encümene sunulur ve İçişleri Bakanlığına gönderilir. İçişleri
Bakanlığı belediye bütçe tahminlerini konsolide eder ve 5018 sayılı Kamu Malî
Yönetimi ve Kontrol Kanunu uyarınca merkezi yönetim bütçe tasarısına eklenmek
üzere eylül ayı sonuna kadar Maliye Bakanlığına bildirir. Encümen, bütçeyi
inceleyerek görüşüyle birlikte kasım ayının birinci gününden önce belediye
meclisine sunar.
––––––––––––
(1) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı
Kanunun 1 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “özürlülere” ibaresi “engellilere”
şeklinde değiştirilmiştir.
Meclis bütçe tasarısını yılbaşından önce,
aynen veya değiştirerek kabul eder. Ancak, meclis bütçe denkliğini bozacak
biçimde gider artırıcı ve gelir azaltıcı değişiklikler yapamaz. Kabul edilen
bütçe, malî yılbaşından itibaren yürürlüğe girer.
Harcama yetkilisi
Madde 63-
Belediye bütçesiyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst
yöneticisi harcama yetkilisidir.
Kesinhesap
Madde 64-
Her yıl bütçesinin kesinhesabı, belediye başkanı tarafından hesap döneminin
bitiminden sonra nisan ayı içinde encümene sunulur. Kesinhesap, belediye
meclisinin mayıs ayı toplantısında görüşülerek karara bağlanır.
Kesinhesabın görüşülmesi ve kesinleşmesinde,
bütçeye ilişkin hükümler uygulanır.
Bütçe sistemi
Madde 65-
Belediye bütçesi ile muhasebe işlemlerine ilişkin esas ve usûller Maliye
Bakanlığının görüşü alınarak İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılacak
yönetmelikle düzenlenir.
Geçmiş yıl bütçesinin devamı
Madde 66-
Herhangi bir nedenle yeni yıl bütçesi kesinleşmemiş ise yeni bütçenin
kesinleşmesine kadar geçen yıl bütçesi uygulanır.
Bütçenin kabulüne kadar yapılan işlemler yeni
yıl bütçesine göre yapılmış sayılır.
Gelecek yıllara yaygın hizmet yüklenmeleri
Madde 67-
Belediyede belediye meclisinin, belediyeye bağlı kuruluşlarda yetkili organın
kararı ile park, bahçe, sera, refüj, kaldırım ve havuz bakımı ve tamiri; araç
kiralama, kontrollük, temizlik, güvenlik ve yemek hizmetleri; makine-teçhizat
bakım ve onarım işleri; bilgisayar sistem ve santralleri ile elektronik bilgi
erişim hizmetleri; sağlıkla ilgili destek hizmetleri; fuar, panayır ve sergi
hizmetleri; baraj, arıtma ve katı atık tesislerine ilişkin hizmetler; kanal
bakım ve temizleme, alt yapı ve asfalt yapım ve onarımı, trafik sinyalizasyon ve
aydınlatma bakımı, sayaç okuma ve sayaç sökme-takma işleri ile ilgili hizmetler;
toplu ulaşım ve taşıma hizmetleri; sosyal tesislerin işletilmesi ile ilgili
işler, süresi ilk mahallî idareler genel seçimlerini izleyen altıncı ayın sonunu
geçmemek üzere ihale yoluyla üçüncü şahıslara gördürülebilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Borçlanma ve İktisadî
Girişimler
Borçlanma
Madde 68-
Belediye, görev ve hizmetlerinin gerektirdiği giderleri karşılamak amacıyla
aşağıda belirtilen usûl ve esaslara göre borçlanma yapabilir ve tahvil ihraç
edebilir:
a) Dış borçlanma, 4749 sayılı Kamu Finansmanı
ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde sadece
belediyenin yatırım programında yer alan projelerinin finansmanı amacıyla
yapılabilir.
b) İller Bankasından yatırım kredisi ve nakit
kredi kullanan belediye, ödeme plânını bu bankaya sunmak zorundadır. İller
Bankası hazırlanan geri ödeme plânını yeterli görmediği belediyenin kredi
isteklerini reddeder.
c) Tahvil ihracı, yatırım programında yer alan
projelerin finansmanı için ilgili mevzuat hükümleri uyarınca yapılır.
d) Belediye ve bağlı kuruluşları ile bunların
sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip oldukları şirketlerin, faiz dâhil
iç ve dış borç stok tutarı, en son kesinleşmiş bütçe gelirleri toplamının 213
sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme oranıyla
artırılan miktarını aşamaz. Bu miktar büyükşehir belediyeleri için bir buçuk kat
olarak uygulanır.
e) Belediye ve bağlı kuruluşları ile bunların
sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip oldukları şirketler, en son
kesinleşmiş bütçe gelirlerinin, 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek
yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarının yılı içinde toplam yüzde onunu
geçmeyen iç borçlanmayı belediye meclisinin kararı; yüzde onunu geçen iç
borçlanma için ise meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ve İçişleri
Bakanlığının onayı ile yapabilir.
f) Belediyelerin ileri teknoloji ve büyük
tutarda maddî kaynak gerektiren alt yapı yatırımlarında Devlet Plânlama
Teşkilatı Müsteşarlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca kabul edilen
projeleri için yapılacak borçlanmalar (d) bendindeki miktarın hesaplanmasında
dikkate alınmaz. Dış kaynak gerektiren projelerde Hazine Müsteşarlığının görüşü
alınır.
Yukarıda belirtilen usûl ve esaslara aykırı
olarak borçlanan belediye yetkilileri hakkında, fiilleri daha ağır bir cezayı
gerektirmeyen durumlarda 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun görevi kötüye
kullanmaya ilişkin hükümleri uygulanır.
Belediye, varlık ve yükümlülüklerinin
ayrıntılı bir şekilde yer aldığı malî tablolarını üçer aylık dönemler hâlinde
İçişleri Bakanlığına, Maliye Bakanlığına, Devlet Plânlama Teşkilatı
Müsteşarlığına ve Hazine Müsteşarlığına gönderir.
Arsa ve konut üretimi
Madde 69-
Belediye; düzenli kentleşmeyi sağlamak, beldenin konut, sanayi ve ticaret alanı
ihtiyacını karşılamak amacıyla belediye ve mücavir alan sınırları içinde, özel
kanunlarına göre korunması gerekli yerler ile tarım arazileri hariç imarlı ve
alt yapılı arsalar üretmek; konut, toplu konut yapmak, satmak, kiralamak ve bu
amaçlarla arazi satın almak, kamulaştırma yapmak, bu arsaları trampa etmek, bu
konuda ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşları ve bankalarla iş birliği yapmak ve
gerektiğinde onlarla ortak projeler gerçekleştirmek yetkisine sahiptir.
Belediye, bu amaçla bütçesinden gerekli parayı
ayırmak suretiyle işletme tesis edebilir.
Arsalar hariç üretilen konut ve işyerlerinin
satışı 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tâbi değildir. O belediye ve
mücavir alan sınırları içinde kendisine, eşine veya onsekiz yaşından küçük
çocuklarına ait konutu olmayan dar gelirli kişiler ile afete maruz kalanlara,
sanayi bölgelerinden nakledileceklere ve üyelerinin tamamı bu durumda olan
kooperatiflere, bedeli 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümlerine göre
oluşturulan takdir komisyonu tarafından belirlenecek tutardan aşağı olmamak
üzere arsa tahsisi yapılabilir. Durumları 775 sayılı Gecekondu Kanununun 25 inci
maddesine uyan kimselere de bu maddeye göre arsa ve konut sağlanabilir. Bu
fıkranın uygulama esasları, İçişleri Bakanlığı ile Bayındırlık ve İskân
Bakanlığı tarafından müştereken hazırlanacak çerçeve yönetmeliğe uygun olarak
belediye meclisleri tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.
Şirket kurulması
Madde 70-
Belediye kendisine verilen görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta
belirtilen usûllere göre şirket kurabilir.
İşletme tesisi
Madde 71-
Belediye, özel gelir ve gideri bulunan hizmetlerini İçişleri Bakanlığının
izniyle bütçe içinde işletme kurarak yapabilir.
Borç ve alacakların takas ve mahsubu
Madde 72-
(Mülga: 24/7/2008-5793/47 md.)
ALTINCI KISIM
Çeşitli ve Son Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Kentsel dönüşüm ve gelişim alanı(1)
Madde 73-
(Değişik: 17/6/2010-5998/1 md.)
Belediye, belediye meclisi kararıyla; konut
alanları, sanayi alanları, ticaret alanları, teknoloji parkları, kamu hizmeti
alanları, rekreasyon alanları ve her türlü sosyal donatı alanları oluşturmak,
eskiyen kent kısımlarını yeniden inşa ve restore etmek, kentin tarihi ve
kültürel dokusunu korumak veya deprem riskine karşı tedbirler almak amacıyla
kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri uygulayabilir. Bir alanın kentsel dönüşüm
ve gelişim alanı olarak ilan edilebilmesi için yukarıda sayılan hususlardan
birinin veya bir kaçının gerçekleşmesi ve bu alanın belediye veya mücavir alan
sınırları içerisinde bulunması şarttır. Ancak, kamunun mülkiyetinde veya
kullanımında olan yerlerde kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı ilan
edilebilmesi ve uygulama yapılabilmesi için ilgili belediyenin talebi ve Çevre
ve Şehircilik Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca bu yönde karar
alınması şarttır.(1)
Kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı olarak
ilan edilecek alanın; üzerinde yapı olan veya olmayan imarlı veya imarsız
alanlar olması, yapı yükseklik ve yoğunluğunun belirlenmesi, alanın büyüklüğünün
en az 5 en çok 500 hektar arasında olması, etaplar halinde yapılabilmesi
hususlarının takdiri münhasıran belediye meclisinin yetkisindedir. Toplamı 5
hektardan az olmamak kaydı ile proje alanı ile ilişkili birden fazla yer tek bir
dönüşüm alanı olarak belirlenebilir.
––––––––––––
(1) 16/5/2012 tarihli ve 6306 sayılı
Kanunun 17 nci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasının üçüncü cümlesinde yer
alan “yapılabilmesi Bakanlar Kurulu kararına bağlıdır.” ibaresi “yapılabilmesi
için ilgili belediyenin talebi ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığının teklifi
üzerine Bakanlar Kurulunca bu yönde karar alınması şarttır.” şeklinde
değiştirilmiştir.
Büyükşehir belediye ve mücavir alan sınırları
içinde kentsel dönüşüm ve gelişim projesi alanı ilan etmeye büyükşehir
belediyeleri yetkilidir. Büyükşehir belediye meclisince uygun görülmesi halinde
ilçe belediyeleri kendi sınırları içinde kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri
uygulayabilir.
Büyükşehir belediyeleri tarafından yapılacak
kentsel dönüşüm ve gelişim projelerine ilişkin her ölçekteki imar planı,
parselasyon planı, bina inşaat ruhsatı, yapı kullanma izni ve benzeri tüm imar
işlemleri ve 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununda belediyelere verilen
yetkileri kullanmaya büyükşehir belediyeleri yetkilidir.
Kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarında
bulunan yapıların boşaltılması, yıkımı ve kamulaştırılmasında anlaşma yolu
esastır. Kentsel dönüşüm ve gelişim projesi kapsamında bulunan gayrimenkul
sahipleri ve belediye tarafından açılacak davalar, mahkemelerde öncelikle
görüşülür ve karara bağlanır.
Kentsel dönüşüm ve gelişim alanları içinde yer
alan eğitim ve sağlık alanları hariç kamuya ait gayrimenkuller harca esas değer
üzerinden belediyelere devredilir. Kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarında
yıkılarak yeniden yapılacak münferit yapılarda ilgili vergi, resim ve harçların
dörtte biri alınır.
Kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarındaki
gayrimenkul sahipleri ve 24/2/1984 tarihli ve 2981 sayılı İmar ve Gecekondu
Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 Sayılı İmar
Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanuna istinaden, hak sahibi
olmuş kimselerle anlaşmaları halinde kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanında
hakları verilir. (Ek cümle: 10/9/2014-6552/122 md.) Anlaşma sonucu
belediye mülkiyetine geçen gayrimenkuller haczedilemez. 2981 sayılı Kanun
kapsamına girmeyen gecekondu sahiplerine enkaz ve ağaç bedelleri verilir veya
belediye imkanları ölçüsünde kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı dışında arsa
veya konut satışı yapılabilir. Bu kapsamda bulunanlara Toplu Konut İdaresi
Başkanlığı ile işbirliği yapılmak suretiyle konut satışı da yapılabilir. Enkaz
ve ağaç bedelleri arsa veya konut bedellerinden mahsup edilir.
Kentsel dönüşüm ve gelişim alanı ilan edilen
yerlerde belediyelere ait gayrimenkuller ile belediyelerin anlaşma sağladığı
veya kamulaştırdıkları gayrimenkuller üzerindeki inşaatların tamamı belediyeler
tarafından yapılır veya yaptırılır. Belediye ile anlaşma yapmayan veya
belediyece kamulaştırılmasına gerek duyulmayan gayrimenkul sahiplerinden proje
alanında kendilerine 3194 sayılı Kanunun 18 inci maddesine göre ayrı ada ve
parselde imar hakkı verilmemiş olanlar kamulaştırmasız el atma davası açabilir.
Kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarında
yapılacak alt yapı ve rekreasyon harcamaları, proje ortak gideri sayılır.
Belediyelere ait inşaatların proje ortak giderleri belediyeler tarafından
karşılanır. Kendilerine ayrı ada veya parsel tahsis edilen gayrimenkul sahipleri
ile kamulaştırma dışı kalan gayrimenkul sahipleri, sahip oldukları inşaatın
toplam metrekaresi oranında proje ortak giderlerine katılmak zorundadır. Proje
ortak gideri ödenmeden inşaat ruhsatı, yapılan binalara yapı kullanma izni
verilemez; su, doğalgaz ve elektrik bağlanamaz.
Dönüşüm alanı sınırı kesinleştiği tarihte, bu
sınırlar içindeki gayrimenkullerin tapu kütüğünün beyanlar hanesine kaydedilmek
üzere tapu sicil müdürlüğüne, paftasında gösterilmek üzere kadastro müdürlüğüne
bildirilir. Söz konusu gayrimenkullerin kaydında meydana gelen değişiklikler
belediyeye bildirilir.
Kentsel dönüşüm ve gelişim alanı ilan edilen
yerlerde; ifraz, tevhit, sınırlı ayni hak tesisi ve terkini, cins değişikliği ve
yapı ruhsatı verilmesine ilişkin işlemler belediyenin izni ile yapılır.
(İptal ikinci, üçüncü, dördüncü cümleler: Anayasa Mahkemesinin 18/10/2012
tarihli ve E.: 2010/82, K.:2012/159 sayılı Kararı ile) (…)(1)
Belediye, kentsel dönüşüm ve gelişim
projelerini gerçekleştirmek amacıyla; imar uygulaması yapmaya, imar uygulaması
yapılan alanlardaki taşınmazların değerlerini tespit etmeye ve bu değer
üzerinden hak sahiplerine dağıtım yapmaya veya hasılat paylaşımını esas alan
uygulamalar yapmaya yetkilidir.
Kentsel dönüşüm ve gelişim projelerinin
uygulanması sırasında, tapu kayıtlarında mülkiyet hanesi açık olan veya ayni
hakları davalı olan taşınmazlar doğrudan kamulaştırılarak bedelleri mahkemece
tayin edilen bankaya belli olacak hak sahipleri adına bloke edilir. Belediye
kentsel dönüşüm ve gelişim projelerinin uygulama alanında bulunan taşınmazların
kamulaştırılması sırasında veraset ilamı çıkarmaya veya tapudaki kayıt malikine
göre işlem yapmaya yetkilidir.
(Ek fıkra: 16/5/2012-6306/17 md.)
Büyükşehirlerde büyükşehir belediye meclisinin, il ve ilçelerde belediye
meclislerinin salt çoğunluk ile alacağı karar ile masrafların tamamı veya bir
kısmı belediye bütçesinden karşılanmak kaydıyla kentin uygun görülen alanlarında
bina cephelerinde değişiklik ve yenileme ile özel aydınlatma ve çevre tanzimi
çalışmaları yapılabilir. Cephe değişikliği yapılacak binalarda telif hakkı
sahibi proje müelliflerine talep etmeleri hâlinde, değiştirilecek cephe veya
cephelerin beher metrekaresi için bir günlük net asgari ücret tutarını geçmemek
üzere telif hakkı ödenir. Büyükşehir belediye meclisince uygun görülmesi
hâlinde, büyükşehir belediyesi içindeki ilçe belediyeleri kendi sınırları içinde
bu fıkrada belirtilen iş ve işlemleri yapabilir.
(Ek fıkra: 16/5/2012-6306/17 md.)
Bina cephelerinde değişiklik ve yenileme ile
özel aydınlatma ve çevre tanzimi çalışmaları için yapılması gereken iş, işlem ve
yetkilendirmeler, kat maliklerinin arsa payı çoğunluğu ile verecekleri karara
göre yapılır.
(Ek fıkra: 16/5/2012-6306/17 md.)
Büyükşehir belediyelerince, kentsel dönüşüm ve
gelişim alanı ilan edilen alanlar ile 5366 sayılı Kanuna göre yenileme alanı
ilan edilen alanlarda veya bu Kanunun 75 inci maddesine göre kamu kurum ve
kuruluşları ile protokol yapmaları hâlinde, büyükşehir belediye meclisi kararı
ile, yıkılan ibadethane ve yurtların yerine veya ihtiyaç duyulan yerlerde
ibadethane ve yurt inşa edilebilir.
Kentsel dönüşüm ve gelişim projesi
kapsamındaki işler, kamu idareleriyle 75 inci madde çerçevesinde ortak hizmet
projeleri aracılığıyla gerçekleştirilebilir.
––––––––––––
(1) Sözkonusu İptal Kararı 23/7/2013
tarihli ve 28716 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
Bu
Kanunun konusu ile ilgili hususlarda Başbakanlık Toplu Konut İdaresine 2985
sayılı Kanun ve diğer kanunlarla verilen yetkiler saklıdır.
Yurt dışı ilişkileri
Madde 74-
Belediye, belediye meclisinin kararına bağlı olarak görev alanıyla ilgili
konularda faaliyet gösteren uluslararası teşekkül ve organizasyonlara, kurucu
üye veya üye olabilir.
Belediye bu teşekkül, organizasyon ve yabancı
mahallî idarelerle ortak faaliyet ve hizmet projeleri gerçekleştirebilir veya
kardeş kent ilişkisi kurabilir.
Birinci ve ikinci fıkra gereğince yapılacak
faaliyetlerin, dış politikaya ve uluslararası anlaşmalara uygun olarak
yürütülmesi ve önceden İçişleri Bakanlığının izninin alınması zorunludur.
Diğer kuruluşlarla ilişkiler
Madde 75-
Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak
görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda;
a) Mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve
kuruluşlarına ait yapım, bakım, onarım ve taşıma işlerini bedelli veya bedelsiz
üstlenebilir veya bu kuruluşlar ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir ve
bu amaçla gerekli kaynak aktarımında bulunabilir. Bu takdirde iş, işin yapımını
üstlenen kuruluşun tâbi olduğu mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırılır.
b) Mahallî idareler ile merkezî idareye ait
aslî görev ve hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla gerekli aynî ihtiyaçları
karşılayabilir, geçici olarak araç ve personel temin edebilir.
c) (Değişik: 12/11/2012-6360/19 md.)
Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler,
Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 7/6/2005 tarihli ve 5362
sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu kapsamına giren meslek
odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir. Diğer dernek ve vakıflar
ile gerçekleştirilecek ortak hizmet projeleri için mahallin en büyük mülki idare
amirinin izninin alınması gerekir.
d) Kendilerine ait taşınmazları, aslî görev ve
hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak mahallî idareler
ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına devredebilir veya süresi yirmibeş yılı
geçmemek üzere tahsis edebilir. Bu taşınmazlar aynı kuruluşlara kiraya da
verilebilir. Bu taşınmazların, tahsis amacı dışında kullanılması hâlinde, tahsis
işlemi iptal edilir. Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis
mümkündür.
Kamu kurum ve kuruluşlarına belediyeler, bağlı
kuruluşları ve belediye şirketlerince devir veya tahsis edilen taşınmazlar, kamu
konutu ve sosyal tesis olarak kullanılamaz.
(Ek fıkra: 12/11/2012-6360/19 md.)
5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol
Kanununun 29 uncu maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi ile 5253 sayılı
Dernekler Kanununun 10 uncu maddesi; belediyeler, il özel idareleri, bağlı
kuruluşları ve bunların üyesi oldukları birlikler ile ortağı oldukları Sayıştay
denetimine tabi şirketler için uygulanmaz.
(Ek fıkra: 31/10/2016-KHK-678/11 md.)
Afet, kitlesel göç ve teröre maruz kalan
yerleşim birimlerinin belediyeleri ile bu Kanunun 45 inci maddesinin ikinci
fıkrası gereğince belediye başkanı veya başkan vekili görevlendirilen
belediyelerde, vali veya belediye başkanı, aksayan belediye hizmetinin başka bir
belediye tarafından yerine getirilmesini talep edebilir. Yardım istenilen
belediye, meclis kararına gerek olmaksızın İçişleri Bakanının izniyle bu talebi
yerine getirebilir.
Kent konseyi
Madde 76-
Kent konseyi, kent yaşamında; kent vizyonunun ve hemşehrilik bilincinin
geliştirilmesi, kentin hak ve hukukunun korunması, sürdürülebilir kalkınma,
çevreye duyarlılık, sosyal yardımlaşma ve dayanışma, saydamlık, hesap sorma ve
hesap verme, katılım ve yerinden yönetim ilkelerini hayata geçirmeye çalışır.
Belediyeler kamu kurumu niteliğindeki meslek
kuruluşlarının, sendikaların, noterlerin, varsa üniversitelerin, ilgili sivil
toplum örgütlerinin, siyasî partilerin, kamu kurum ve kuruluşlarının ve mahalle
muhtarlarının temsilcileri ile diğer ilgililerin katılımıyla oluşan kent
konseyinin faaliyetlerinin etkili ve verimli yürütülmesi konusunda yardım ve
destek sağlar.
Kent konseyinde oluşturulan görüşler belediye
meclisinin ilk toplantısında gündeme alınarak değerlendirilir. Kent konseyinin
çalışma usûl ve esasları İçişleri Bakanlığınca hazırlanacak yönetmelikle
belirlenir.
Belediye hizmetlerine gönüllü katılım(1)
Madde 77-
Belediye; sağlık, eğitim, spor, çevre, sosyal hizmet ve yardım, kütüphane, park,
trafik ve kültür hizmetleriyle yaşlılara, kadın ve çocuklara, engellilere,
yoksul ve düşkünlere yönelik hizmetlerin yapılmasında beldede dayanışma ve
katılımı sağlamak, hizmetlerde etkinlik, tasarruf ve verimliliği artırmak
amacıyla gönüllü kişilerin katılımına yönelik programlar uygular.
Gönüllülerin nitelikleri ve çalıştırılmalarına
ilişkin usûl ve esaslar İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle
belirlenir.
Yazışma
Madde 78-
Belediye, kamu kurum ve kuruluşlarıyla doğrudan yazışabilir.
Belediye tasarrufundaki yerler
Madde 79-
Diğer kanunlarla getirilen hükümler saklı kalmak üzere, mezarlıklar ile belediye
sınırları içinde bulunan ve sahipsiz arazi niteliğinde olan seyrangâh, harman
yeri, koruluk, dinlenme yerleri, meydanlar, bataklık, çöp döküm sahaları,
yıkılmış kale ve kulelerin arsaları ve enkazı ve benzeri yerler belediyenin
tasarrufundadır.
Belediye tarafından deniz, akarsu ve gölden
doldurma suretiyle kazanılan alanlar, Kıyı Kanunu ve ilgili mevzuata uygun
olarak kullanılmak şartıyla Maliye Bakanlığı tarafından belediyelerin,
büyükşehirlerde büyükşehir belediyelerinin tasarrufuna bırakılır.
––––––––––––
(1) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı
Kanunun 1 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “özürlülere”
ibaresi “engellilere”
şeklinde değiştirilmiştir.
Şehirlerarası özel otobüs terminali işletmesi ve
akaryakıt istasyonları
Madde 80-
Belediye sınırları ve mücavir alanları içinde, kara yolu ile yolcu taşıma
hakkına sahip gerçek ve tüzel kişilerin şehirlerarası otobüs terminali
kurmalarına ve işletmeleri ile her türlü akaryakıt ile sıvılaştırılmış petrol
gazı (LPG) ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) istasyonlarına nazım imar ve
uygulama imar plânına uygun olmak kaydıyla belediye tarafından izin verilebilir.
Akaryakıt istasyonlarına izin verilmesi için nazım imar plânında akaryakıt
istasyonu olarak gösterilmesi şarttır. Bu istasyonlara çalışma ruhsatı
büyükşehirlerde büyükşehir belediyesi tarafından verilir.
Ad verme, tanıtıcı amblem ve flama kullanımı
Madde 81-
Cadde, sokak, meydan, park, tesis ve benzerlerine ad verilmesi ve beldeyi
tanıtıcı amblem, flama ve benzerlerinin tespitine ilişkin kararlarda; belediye
meclisinin üye tam sayısının salt çoğunluğu, bunların değiştirilmesine ilişkin
kararlarda ise meclis üye tam sayısının üçte iki çoğunluğunun kararı aranır. Bu
kararlar mülkî idare amirinin onayı ile yürürlüğe girer.
Avukatlık ücretinin dağıtımı
Madde 82-
Belediye lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle hükme bağlanarak
karşı taraftan tahsil olunan vekâlet ücretlerinin; avukatlara (49 uncu maddeye
göre çalıştırılanlar dâhil) ve hukuk servisinde fiilen görev yapan memurlara
dağıtımı hakkında 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye
Verilecek Ücreti Vekâlet Hakkında Kanun hükümleri kıyas yolu ile uygulanır.
Yeniden değerleme oranının uygulanması
Madde 83-
Bu Kanunun 15, 18 ve 34 üncü maddelerinde belirtilen parasal miktarlar, her yıl
213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme oranına göre
artırılır.
Uygulanmayacak hükümler(1)
Madde 84-
Bu Kanunla, belediyenin sorumlu ve yetkili kılındığı görev ve hizmetlerle
sınırlı olarak; 24.4.1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumî Hıfzıssıhha Kanunu,
4.7.1934 tarihli ve 2559 sayılı Polis Vazife ve Selâhiyet Kanunu, 10.6.1949
tarihli ve 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu, 12.9.1960 tarihli ve 80 sayılı 1580
Sayılı Belediye Kanununun 15 inci Maddesinin 58 inci Bendine Tevfikan
Belediyelerce Kurulan Toptancı Hal’lerinin Sureti İdaresi Hakkında Kanun,
2.7.1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanunu, 13.10.1983 tarihli ve 2918 sayılı
Karayolları Trafik Kanunu, 3.5.1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanunu,
14.6.1989 tarihli ve 3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun
Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun, (…)(1),
10.7.2003 tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu, 1.5.2003 tarihli ve
4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile
14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda bu Kanun hükümlerine
aykırılık bulunması durumunda bu Kanun hükümleri uygulanır.
––––––––––––
(1) 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı
Kanunun 47 nci maddesiyle, bu maddede yer alan
“27.05.2004 tarihli ve 5179 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine
Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkındaki Kanun” ibaresi
madde metninden çıkarılmıştır.
İKİNCİ BÖLÜM
Değiştirilen, Eklenen ve
Yürürlükten
Kaldırılan Hükümler
Madde 85-
a) (8.6.1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu
ile ilgili olup yerine işlenmiştir.)
b) (5.1.1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt
Kanunu ile ilgili olup yerine işlenmiştir.)
c) 18.1.1984 tarihli ve 2972 sayılı Mahalli
İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun
29 uncu maddesinin birinci fıkrasının mülga (d) bendi, “d) Belediye kurulması,”
şeklinde yeniden düzenlenmiştir.
d) 10.7.2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir
Belediyesi Kanununun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendindeki
“ağaçlandırma yapmak;” ibaresinden sonra gelmek üzere “gayrisıhhî işyerlerini,
eğlence yerlerini, halk sağlığına ve çevreye etkisi olan diğer işyerlerini
kentin belirli yerlerinde toplamak; inşaat malzemeleri, hurda depolama alanları
ve satış yerlerini,” ibaresi, aynı maddenin üçüncü fıkrasının (d) bendindeki
“belirtilen hizmetlerden” ibaresinden sonra gelmek üzere “775 sayılı Gecekondu
Kanununda belediyelere verilen yetkileri kullanmak,” ibaresi eklenmiş; 13 üncü
maddesinin birinci fıkrasının sonuna “Meclis kendi belirleyeceği bir ay tatil
yapabilir.” Cümlesi ile 22 nci maddesinin üçüncü fıkrasındaki “Büyükşehir
belediyesi” ibaresinden sonra gelmek üzere “1.hukuk müşaviri ve”
ibaresi eklenmiş; 13 üncü maddesinin birinci fıkrasında geçen “Kasım ayı
toplantısı dönem başı toplantısıdır.” Cümlesi ile 14 üncü maddesinin üçüncü
fıkrasındaki “on gün içinde” ibaresi ve 15 inci maddesinin birinci fıkrasında
geçen “her dönem başı toplantısında,” ile 16 ncı maddesinin birinci fıkrasında
geçen “her yılın ilk olağan toplantısında” ibareleri madde metinlerinden
çıkarılmıştır.
e) 22.2.2005 tarihli ve 5302 sayılı İl Özel
İdaresi Kanununun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine, “erozyonun
önlenmesi,” ibaresinden sonra gelmek üzere “kültür, sanat, turizm,” ibaresi
eklenmiş; (b) bendinde yer alan “kültür, turizm, gençlik ve spor” ibaresi madde
metninden çıkarılmış ve aynı maddeye birinci fıkrasından sonra gelmek üzere
aşağıdaki fıkra eklenmiş; 12 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Kasım
ayı toplantısı dönem başı toplantısıdır.” Cümlesi ile 15 inci maddesinin üçüncü
fıkrasında yer alan “on gün içinde” ibaresi madde metninden çıkarılmış; 16 ncı
maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi “İl genel meclisi, bir yıl görev
yapmak üzere üyeleri arasından en az üç, en fazla beş kişiden oluşan ihtisas
komisyonları kurabilir.” Şeklinde değiştirilmiş; 24 üncü maddesinin birinci
fıkrasına “Meclis” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve komisyon” ibaresi eklenmiş
ve aynı fıkradaki “2600” ibaresi “6000” olarak değiştirilmiş; 36 ncı maddesinin
üçüncü ve dördüncü fıkraları madde metninden çıkarılmış ve “il özel
idarelerinde sözleşmeli personel ile kısmi zamanlı sözleşmeli personel
çalıştırılması hususunda Belediye Kanununun 49 uncu maddesi hükümleri
uygulanır.” Cümlesi aynı maddeye üçüncü fıkra olarak eklenmiştir.
Merkezi idare tarafından yürütülen görev ve
hizmetlere ait yatırımlardan ilgili bakanlıkça uygun görülenler, il özel
idareleri eliyle de gerçekleştirilebilir. Bu yatırımlara ait ödenekler, ilgili
kuruluş tarafından o il özel idaresi bütçesine aktarılır. İl özel idaresi bu
yatırımların yüzde yirmibeşine kadar olan kısmı için kendi bütçesinden harcama
yapabilir. Merkezi idare, ayrıca, desteklemek ve geliştirmek istediği hizmetleri
proje bazında gerekli kaynaklarını ilgili il özel idaresine aktarmak suretiyle
onlarla işbirliği içinde yürütebilir. Bu kaynak ve ödenekler özel idare bütçesi
ile ilişkilendirilmez ve başka amaçla kullanılamaz.
f) 7.12.2004 tarihli ve 5272 sayılı Belediye
Kanunu yürürlükten kaldırılmıştır.
g) 29.7.1970 tarihli ve 1319 sayılı Emlak
Vergisi Kanununun 38 inci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.
h) 12.4.2000 tarihli ve 4562 sayılı Organize
Sanayi Bölgeleri Kanununun 4 üncü maddesinin altıncı fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
Yürürlüğe giren mevzii imar plânına göre arazi
kullanımı, yapı ve tesislerinin projelendirilmesi, inşası ve kullanımıyla ilgili
ruhsat ve izinler ile işyeri açma ve çalışma ruhsatları OSB tarafından verilir
ve denetlenir. İşyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesi sırasında işyeri açma
ve çalışma ruhsatına ilişkin harçlar, OSB tarafından tahsil edilerek ilgili
belediye veya il özel idaresi hesabına yatırılır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Geçici ve Son Hükümler
Asansör yıllık kontrol
faaliyetlerine ilişkin sorumluluk
Ek Madde 1-
(Ek: 4/4/2015-6645/85 md.)
Bu Kanunun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının
(s) bendinde düzenlenen yetkinin usulüne uygun kullanılmaması sonucu oluşacak
yaralanma ve ölüm olaylarından dolayı, ilgili belediye yetkilileri 5237 sayılı
Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre sorumludur.
Ek Madde 2- (Ek: 28/11/2017-7061/86 md.)(1)
Kamu kurum ve kuruluşlarına uygulanan su ve atık
su tarife ücreti tüketim miktarına bakılmaksızın sabit tarife ücreti olarak
belirlenir ve konutlar için belirlenen en düşük su ve atık su tarife ücretinin
yüzde 50 fazlasını geçemez. Belediyeler temiz şebeke suyu hizmeti vermediği
yerleşim yerlerindeki kamu kurumlarından herhangi bir ad altında ücret talep
edemez. Kamuya ait eğitim kurumları, yurtlar, okul pansiyonları ve hastanelerden
abonelik, açma kapama, bağlantı, teminat, güvence bedeli, katılma payı ve
benzeri ad altında herhangi bir ücret talep edilemez.
Geçici Madde 1-
Bu Kanunun yayımı tarihinde personel giderlerine ilişkin olarak 49 uncu maddede
belirtilen oranları aşmış olan belediyelerde bu oranların altına inilinceye
kadar, boş kadro ve pozisyon bulunması ve bütçe imkânlarının yeterli olması
kaydıyla 1.1.2005 tarihinde mevcut memur ve sözleşmeli personel sayısının yüzde
onunu geçmemek üzere İçişleri Bakanlığınca zorunlu hâllere münhasır olacak
şekilde verilecek izin dışında ilâve personel istihdam edilemez. Geçici iş
pozisyonları için önceki yıldan fazla olacak şekilde vize yapılamaz.
––––––––––––
(1) 28/11/2017
tarihli ve 7061 sayılı Kanunun 86 ncı maddesi ile eklenen bu madde, aynı Kanunun
123 üncü maddesi uyarınca 1/1/2018 tarihinde yürülüğe girecektir.
Geçici Madde 2-
Norm kadro uygulamasına geçilinceye kadar belediyenin, bağlı kuruluşlarının ve
mahallî idare birliklerinin memur kadrolarının ihdas ve iptalleri ile boş kadro
değişiklikleri, İçişleri Bakanlığının teklifi, Maliye Bakanlığı ve Devlet
Personel Başkanlığının uygun görüşü üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile yapılır.
Norm kadro uygulamasına geçilinceye kadar, Bakanlar Kurulu tarafından ihdas
edilmiş mevcut kadrolar 49 uncu maddenin üçüncü fıkrasının uygulanması açısından
norm kadro kabul edilir.
Sürekli işçi kadroları ile iş pozisyonları
ise norm kadro uygulamasına geçilinceye kadar İçişleri Bakanlığının vizesine
tâbidir. İçişleri Bakanlığı vize yetkisini valiliklere devredebilir.
Geçici Madde 3-
Bu Kanunun yayımlandığı tarihte 2000 yılı genel nüfus sayımına göre nüfusu
2.000’in altına düşen belediyelerin tüzel kişiliklerinin kaldırılarak köye
dönüştürme işlemi, bu Kanunun 8 inci maddesi uygulamasından faydalanmak isteyen
belediyeler için 31.12.2006 tarihine kadar uygulanmaz. Tüzel kişiliğin
kaldırılmasında, birleşme veya katılma sonrasında 2000 yılı genel nüfus sayımı
sonucuna göre oluşan toplam nüfus esas alınır.
5272 sayılı Belediye Kanununun geçici 4 üncü
maddesine göre yapılan işlemler bu maddeye göre yapılmış sayılır.
Geçici Madde 4-
41 inci maddede öngörülen stratejik plân,
Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren bir yıl içinde hazırlanır.
Gecici Madde 5-
Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile sermayesinin yüzde ellisinden fazlası
belediyelere ait şirketlerin, 31.12.2004 tarihi itibariyle kamu kurum ve
kuruluşlarından olan kamu ve özel hukuka tâbi alacakları, bunların diğer kamu
kurum ve kuruluşlarına olan borçlarına karşılık olmak üzere 31.12.2005 tarihine
kadar takas ve mahsup edilir. Bakanlar Kurulu bu süreyi altı aya kadar uzatmaya
yetkilidir. Bu madde kapsamındaki alacak ve borç ifadesi bu alacak ve borçlara
ilişkin fer’ileri ve cezaları da kapsar.
Yukarıdaki fıkra kapsamında yer alan
kuruluşların takas ve mahsup işlemine konu olan veya olmayan borçları, genel
bütçe vergi gelirlerinden her ay ayrılacak paylarının yüzde kırkını geçmemek
üzere kesinti yapılarak tahsil edilir.
Bu maddeye göre yapılacak takas, mahsup ve
kesinti işlemleri yılı bütçe kanunları ile ilişkilendirilmeksizin ilgili kuruluş
ile uzlaşma komisyonu tarafından belirlenir; Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu
Bakanın önerisi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından karara bağlanır. (Ek
ibare: 26/12/2006-5568/8 md.) 30/6/2006 tarihi itibarı ile Uzlaşma Komisyonu
ile takas, mahsup ve kesinti yapılmasına ilişkin kararları imzalayan ancak
Bakanlar Kurulu tarafından söz konusu kararları henüz onaylanmayan ilgili
kuruluşların işlemleri 28 Şubat 2007 tarihine kadar karara bağlanır. Bakanlar
Kurulu, ilgili kuruluşların borç ödeme kapasitelerini de dikkate alarak ödenecek
tutarları taksitlendirmeye, taksitlendirilen kısma Kanunun yayımını izleyen
günden itibaren zam ve faiz uygulatmamaya, bu borçların fer’i ve cezalarını
geçmemek üzere indirim yapmaya yetkilidir.
(Ek fıkra: 26/12/2006-5568/8 md.) Bu
madde uyarınca takas, mahsup ve kesinti işlemine tâbi tutulan borç ve alacaklar
için ilgili kanunlarda öngörülen zamanaşımı süreleri işlemez.
İlgili kuruluşun uzlaşma ve hacizlerin
kaldırılmasına dair başvurusunun uzlaşma komisyonunca kabul edilmesini müteakip
31.12.2004 tarihinden önceki borçlar için tatbik edilen hacizler kaldırılır.
Uzlaşma komisyonu Hazine Müsteşarlığının bağlı
olduğu Bakan tarafından görevlendirilecek bir başkan ile İçişleri Bakanlığı,
Maliye Bakanlığı, Devlet Plânlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı,
Sayıştay Başkanlığı, Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı ve İller Bankası Genel
Müdürlüğünden birer temsilciden oluşur.
Geçici Madde 6- (Ek:
26/12/2006-5568/9 md.; Mülga: 28/1/2010-5951/13 md.)
Geçici Madde 7-
(Ek: 31/5/2012-6321/5 md.)
Bu Kanunun 52 nci maddesine göre çıkarılan
Yönetmelik çerçevesinde “İtfaiye Eri” kadro unvanına atanmak üzere açılmış olan
sınav sonucunda başarılı oldukları ilan edildiği halde herhangi bir sebeple
atamaları yapılmamış olanlar, bu işlemler sebebiyle dava açmış olmaları halinde
davadan vazgeçmeleri, açmış oldukları dava lehlerine sonuçlananlar ise mahkeme
tarafından karara bağlanmış tazminat veya geriye dönük maaş haklarından yazılı
olarak feragat etmeleri kaydıyla, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren 30 gün içinde atama işlemleri tamamlanarak göreve başlatılır.
Geçici Madde 8- (Ek:
10/9/2014-6552/123 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 17/6/2015 tarihli ve E.:
2014/194, K.: 2015/55 sayılı Kararı ile.)
Geçici Madde 9- (Ek: 15/8/2016-KHK-674/40
md.;
Aynen Kabul: 10/11/2016-6758/36 md.)
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce
terör veya terör örgütlerine yardım ve yataklık suçları kapsamında haklarında
yürütülen soruşturma veya kovuşturma nedeniyle görevden uzaklaştırılan belediye
başkanı, başkan vekili ve meclis üyelerinin yerine 45 inci maddenin birinci
fıkrasının (b) bendine göre işlem yapılmış olsa bile onbeş gün içerisinde 46 ncı
maddedeki yetkili makamlarca 45 inci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen usule
göre görevlendirme yapılır.
Yürürlük
Madde 86-
Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 87-
Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
t
3/7/2005 TARİHLİ VE 5393 SAYILI KANUNA
İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER
(1) 17/6/2010 tarihli ve 5998 sayılı Kanunun
Geçici Maddesi:
Geçici Madde 1- (İptal: Anayasa
Mahkemesinin 18/10/2012 tarihli ve E.: 2010/82, K.: 2012/159 sayılı
Kararı ile.)(1)
––––––––––––
(1) Sözkonusu İptal Kararı 23/7/2013
tarihli ve 28716 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
9500-1
5393 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN
MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARININ
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR LİSTE
Değiştiren Kanunun/KHK’nin veya
Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası |
5393 sayılı Kanunun değişen veya
iptal edilen maddeleri |
Yürürlüğe Giriş Tarihi |
5538 |
14, 18 |
12/7/2006 |
5568 |
Geçici Madde 5, Geçici
Madde 6 |
30/12/2006 |
Anayasa Mahkemesinin 24/1/2007
tarihli ve E.: 2005/95, K.: 2007/5 sayılı Kararı |
14, 50 |
29/12/2007 |
5594 |
12 |
10/3/2007 |
5675 |
20 |
7/6/2007 |
5747 |
11 |
22/3/2008 |
5766 |
16 |
6/6/2008 |
5793 |
49, 72 |
6/8/2008 |
5951 |
Geçici Madde 6 |
5/2/2010 |
5998 |
73, İşlenemeyen Hüküm |
24/6/2010 |
5996 |
84 |
13/12/2010 |
Anayasa Mahkemesinin 4/2/2010
tarihli ve E.: 2008/27, K.: 2010/29 sayılı Kararı |
23 |
22/6/2011 |
6306 |
73 |
31/5/2012 |
6321 |
Geçici Madde 7 |
3/6/2012 |
6360 |
8, 9, 12, 14, 15, 75 |
6/12/2012 |
6338 |
49 |
1/1/2013 |
6462 |
14, 38, 44, 60, 77 |
3/5/2013 |
Anayasa Mahkemesinin 18/10/2012
tarihli ve E.: 2010/82, K.: 2012/159 sayılı Kararı |
73, İşlenemeyen Hüküm |
23/7/2013 |
6495 |
14 |
2/8/2013 |
6525 |
12 |
27/2/2014 |
6552 |
14,15,73, Geçici Madde
8 |
11/9/2014 |
6645 |
15, Ek Madde 1 |
23/4/2015 |
Anayasa Mahkemesinin 17/6/2015
tarihli ve E.: 2014/194, K.: 2015/55 sayılı Kararı |
15,
Geçici Madde 8 |
26/6/2015 |
KHK/674 |
45, 57, Geçici Madde 9 |
1/9/2016 |
KHK/678 |
75 |
22/11/2016 |
6758 |
45, 57, Geçici Madde 9 |
24/11/2016 |
7061 |
15 |
5/12/2017 |
Ek Madde 2 |
1/1/2018 |
|